آیا عریضهنویسی برای امام زمان عجلاللهتعالیفرجهالشریف از نظر شرعی صحیح است و آیا در احادیث شیعی یا در آیات قرآنی میتوان سندی برای اثبات خرافی نبودن عریضهنویسی و نامه نوشتن برای امام زمان عجلاللهتعالیفرجهالشریف پیدا کرد. مخصوصاً این عریضهنویسی که در مسجد جمکران رایج هست و این نامه در داخل چاه انداختن مورد تمسخر یک وهابی قرار گرفته و آنرا شبیه به نامه انداختن یهودیها در سوراخ معبد در اورشلیم میداند. لطفاً پاسخ جامعی بیان گردد. ...
▪ پرسش
آیا عریضهنویسی برای امام زمان عجلاللهتعالیفرجهالشریف از نظر شرعی صحیح است و آیا در احادیث شیعی یا در آیات قرآنی میتوان سندی برای اثبات خرافی نبودن عریضهنویسی و نامه نوشتن برای امام زمان عجلاللهتعالیفرجهالشریف پیدا کرد. مخصوصاً این عریضهنویسی که در مسجد جمکران رایج هست و این نامه در داخل چاه انداختن مورد تمسخر یک وهابی قرار گرفته و آنرا شبیه به نامه انداختن یهودیها در سوراخ معبد در اورشلیم میداند. لطفاً پاسخ جامعی بیان گردد.
▪ پاسخ
این واقعیت وجود دارد که ارتباط با اولیای الهی چه در زمان حضورشان در دنیا و حتی بعد از ارتحالشان، از راه اسبابی چون زیارت در حرمهای ایشان و نیز اتصال با قلب و دل از راه دور و یا نوشتن نامه و عریضه و امثال اینها، امری مطلوب است، زیرا نفوس اولیای خدا نفوسی پاک و بیدار و آگاه از ملکوت و اسرار پشت پرده است. همانطور که در زیارتهای ایشان خصوصاً زیارت جامعه کبیره بدان تصریح شده است، به همین جهت هرگونه ارتباطی که البته دور از وهن و خرافه باشد و نیز دستاویزی برای تمسخر دیگران نشود، امری مطلوب بوده و نمیتوان ممانعتی در برابر آن ایجاد کرد.
بنابراین اصل ارتباط با امام معصوم علیهالسلام ریشه دینی دارد که با برخی از ظواهر و رفتارها در هم آمیخته شده است.
محدث بزرگ شیعه حاج شیخ عباس قمی از علامه مجلسی نقل میکند: هر کسی حاجتی دارد این دعا (مفاتیحالجنان / 974) در ورقهایی بنویسد و در ضریح یکی از قبور امامان معصوم؟سهم؟ بیندازد یا ورقه را ببندد و مهر کند و خاک پاک را گل سازد و آن را میان گل گذارد و در نهر یا چاهی عمیق یا غدیر (گودال) آبی بیندازد که به حضرت صاحبالزمان عجلاللهتعالیفرجهالشریف میرسد و آن بزرگوار عهدهدار برآوردن حاجت میشود. (میرعظیمی سیدجعفر، مسجد مقدس جمکران تجلیگاه صاحبالزمان، قم، انتشارات مسجد مقدس جمکران، سال 1378ه.ش، ص207) نگارنده خود مشاهد کردم یکی از علمای بزرگ را که اکنون در قید حیات نیستند نامهای نوشته از شخص معتمدی خواستند که آنرا در ضریح امام رضا علیهالسلام قرار دهد. این سیره نشان میدهد که ارتباط با اولیای خدا به شکلهای مختلف، مثل حضور در مراقد مطهر و زیارت و نیز نوشتن عریضه و حاجت، فراخور حال طالب، مطلوب و طلب، با پاسخ آنان روبرو میشود.
علاوه بر این، بیان شده است که در صورت عدم دسترسی به امام و درخواست حاجت از امام عصر عجلاللهتعالیفرجهالشریف، آنرا مکتوب کرده (نوشته) در آب جاری یا چاه بیندازید و امام عجلاللهتعالیفرجهالشریف از آن آگاه خواهند شد. در کتاب تحفةالزایر آمده که حضرت امام صادق علیهالسلام فرمود: «هرگاه تو را حاجتی به خدای تعالی باشد، یا از امری خائف و ترسان باشی، در کاغذی بنویس: « بسماللهالرحمنالرحیم اللهم انی اتوجه الیک بأحب الاسماء الیک و اعظمها لدیک و اتقرب و اتوسل الیک به من اوجبت حقه علیک بمحمد و علی و فاطمة تا نام مقدس حضرت مهدی عجلاللهتعالیفرجهالشریف، سپس مینویسی إکفنی کذا و کذا، به جای این دو کلمه حاجت خود را ذکر میکنی»، بعد نامه را بپیچ و در میان گِل بگذار و در آب جاری یا چاه بینداز که حقتعالی به زودی فرج میفرماید. (منتهیالآمال، مبحث (حالات امام زمان) و مفاتیح الجنان، مبحث کیفیت رقعه حاجت)
و اما در عصر حضور امام زمان عجلاللهتعالیفرجهالشریف در دنیا، ارتباط مریدان و عاشقان حضرت با ایشان پررنگتر و میل شدید شیعیان برای هرگونه دریافت لطفی از امام عجلاللهتعالیفرجهالشریف بیشتر شده است، اگر چه متأسفانه با غیبت حضرت، در پس پرده غفلت هستیم، اما نمیتوان انکار کرد که لطف امام عجلالله تعالی فرجه الشریف در جامعه مشهود است و مدیریت اصلی جهان به اقتضای مصلحت الهی در تسخیر اوست تا به وقت ظهورش آنرا بهطور کامل اجرا کند. در این میان، شیعیان، خصوصاً منتظران ظهور حضرت ممکن است از هر وسیله و راهی برای ایجاد ارتباط بهره بگیرند و چون امام زنده است. ارتباط از راه نوشتن حاجت و درد دل و... و انداختن آنرا در نهر آب و یا چاهی که موجب وهن نشود، جایز میدانند و بر این گماناند که امام از دلنوشته ایشان با خبر خواهد شد و به آن پاسخ میدهد.
البته در مورد چاهی که در مسجد مقدس جمکران وجود دارد، سند خاصی وارد نشده است، ولی اعتبار این چاه با توجه به روایاتی است که بهطور کلی بیان شده است که به هنگام درخواست حاجت، آنرا مکتوب کرده در چاه یا آب جاری بیندازید. در خصوص چاه مسجد مقدس جمکران هیچ روایتی نداریم. احتمالاً با توجه به همان روایات کلی، از طرف مسئولان مسجد چاهی در آن حفر شده تا نامهها و حاجتها در آن انداخته شود.
در مورد وهابیت نیز اشاره میکنیم که این فرقه گمراه بسیاری از معتقدات مورد توجه و تأیید شده شیعه را دستاویز تمسخر خودشان قرار دادهاند و موضوع چاه مسجد جمکران در مقابل آن بسیار کمرنگ است و نمیتوان برای کار ایشان ارزش خاصی قایل شد و آنرا دارای اهمیت دانست. (برای اطلاع بیشتر راجع به اعتقادات و فتواهای مضحک وهابیت به پایگاه اطلاعرسانی مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولیعصر عجلاللهتعالیفرجهالشریف زیر نظر استاد حسینی قزوینی مراجعه بفرمایید.)
منبع: مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی
برگرفته از : هفته نامه افق حوزه، شماره 494