اصـلاح فضـای سیـاسـی ورشـد جـامـعه (فتح/ 10)

بسم الله الرحمن الرحیم

قال الله العظیم

«إِنَّ الَّذينَ يُبايِعُونَكَ إِنَّما يُبايِعُونَ اللَّهَ يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْديهِمْ فَمَنْ نَكَثَ فَإِنَّما يَنْكُثُ عَلى‏ نَفْسِهِ وَ مَنْ أَوْفى‏ بِما عاهَدَ عَلَيْهُ اللَّهَ فَسَيُؤْتيهِ أَجْراً عَظيماً»؛

همانا کسانی که باتو بیعت می‌کنند ، در واقع باخدا بیعت می‌کنند، دست خداوند بالای دست آنهاست. پس هرکس پیمان شکنی کند، به زیان خود پیمان می‌شکند و هرکس به آنچه با خداوند عهد بسته وفاکند ، خداوند به زودی پاداش بزرگی به اوخواهد داد.­ ( فتح 10)

­

اصـلاح فضـای سیـاسـی ورشـد جـامـعه

بخش عظیمی از رشد افراد در پیوند با جامعه و مسائل سیاسی اجتماعی رقم می‌خورد. اگرامت با رشد شناختی ،در چشم انداز قرآنی ،حکومتی را ببیند که باتشکیل هسته قدرت می‌خواهد "ید واحده" ­بوده و درجهت مسیری پیش برود که تخلف از قانون الهی کمتر شده و حرکت ها در جهت رضای الهی باشد ، موانع با سهولت وسرعت از سرراه برداشته می‌شود . باید این معنا در ذهن انسان باشدکه خداوند فرموده با هم باشید ، تنازع نداشته باشید برای خدا وحدت داشته باشید، این وحدت راکسی نمی‌تواند به هم بزند. باچنین وحدتی است که می‌توان در برابر ابلیس مجسم وجنود شیطان ایستادگی ومقاومت کرد. سازوکار مهم این مسأله با توجه به آیه فوق اعلام وفاداری و تجدید بیعت بارهبری است که پاداش‌های عظیم پروردگار را به دنبال دارد.

نکته اول:در آیه 9سوره فتح سخن از ایمان به پیامبرصلی اله علیه وآله و نصرت وتکریم اوبود. دراین آیه با مسأله بیعت یادآور می‌شود که این برنامه باید به صورت یک تعهد و جریان همیشگی باشد، نه برنامه‌ای موقت و موسمی می‌فرماید: کسانی که با توبیعت می‌کنند درحقیقت با خدا بیعت می‌کنند."إِنَّ الَّذينَ يُبايِعُونَكَ إِنَّما ­يُبايِعُونَ اللَّهَ"­ "بیعت" به معنای پیمان وتعهد است، کسی که با دیگری بیعت می‌کند،گویا مال وجان خود را برای اهداف­اودر معرض بیع وفروش قرار می‌دهد.­رهبر مسلمین باید در شرایط بحرانی بروفاداری مردم تاکید ورزیده و از آنان مجددا پیمان بگیرد.از قرائن و شواهدچنین برمی‌آیدکه پیامبر صلی اله علیه وآله قبل از صلح حدیبیه ، از مردم بیعت گرفته بود.

­این که می‌فرماید: کسانی که با پیامبر صلی اله علیه وآله بیعت کردند با خدا بیعت نموده‌اند درحقیقت اشاره به این مسأله دارد که بیعت بارسول خدا ، به منزله بیعت با خداست.همانطور که هر اطاعتی که از پیامبرصلی اله علیه وآله می‌کنیم همان اراده و خواست خداونداست .­­­

نکته دوم: ­لطف الهی شامل حال وفا داران به رهبری می‌شود زیرا خداوند بالای دست آنهاست .­­­­

" يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْديهِمْ" این تعبیر کنایه از آن است که بیعت با پیامبر صلی الله علیه وآله یک بیعت الهی است.­

گویا دست خدا بالای دست آنها قرار گرفته است .در روایت مشهوری از رسول صلی الله علیه وآلهآمده که فرمودند:" لَا يَزَالُ الْعَبْدُ يَتَقَرَّبُ‏ إِلَيَ‏ بِالنَّوَافِلِ‏ حَتَّى أُحِبَّهُ، فَإِذَا أَحْبَبْتُهُ كُنْتُ سَمْعَهُ الَّذِي يَسْمَعُ بِهِ وَ بَصَرَهُ الَّذِي يُبْصِرُ بِهِ وَ يَدَهُ‏ الَّتِي يَبْطِشُ بِهَا" بنده از کثرت نوافل و عبادات به جایی می‌رسد که محبوب من می‌گردد وقتی او را دوست داشتم من گوش می‌شوم که با او می‌شنود و چشم او می‌شوم که با او می‌بیند و دست او می‌شوم که با او می‌گیرد.

خلاصه جمله ،این آیه اشاره به مقام قرب رسول اکرمصلی الله علیه وآله است تا مؤمنین بدانند بیعت آنان با پیامبرصلی الله علیه وآله بعینه بیعت آنهاست با خداوند زیرا ایشان دارای قرب و نزدیکی و منزلت هستند.

نکته سوم: در ادامه آیه می‌فرماید: هرکس نقض عهد و پیمان شکنی کند در حقیقت به زیان خود پیمان شکنی کرده و عهد خویش را شکسته است ." فَمَنْ نَكَثَ فَإِنَّما يَنْكُثُ عَلى‏ نَفْسِهِ" "نَكَثَ" به معنای پیمان شکنی ­و نقض بیعت است. و به منزله نتیجه‌گیری از جمله"إِنَّ الَّذينَ يُبايِعُونَكَ إِنَّما يُبايِعُونَ اللَّهَ" می‌باشد. درمجموع معنا چنین می‌شود ، حال که بیعت تو بیعت خداست پس کسی که بیعت تورا بشکند شکننده بیعت خداست به همین جهت بجز خودش کس دیگری متضرر نمی‌شود، هم چنان که اگر وفا کند کسی جز خودش از آن بیعت سود نمی‌برد، چون خدا غنی از همه عالم است.

نکته چهارم:­در ادامه خداوند وعده جمیلی می‌دهد به کسانی که عهد و بیعت خدا را حفظ می‌کنند و به­ آن وفا می‌نمایند" وَ مَنْ أَوْفى‏ بِما عاهَدَ عَلَيْهُ اللَّهَ فَسَيُؤْتيهِ أَجْراً عَظيماً "حقیقت بیعت با پیامبرصلی الله علیه وآله­بیعت با خداست ،خداوند تبارک و تعالی بیعت کنندگان ووفاداران به رهبری را مورد تشویق قرار می‌دهد نظیرآیه 111 سوره توبه که می‌فرماید:" إِنَّ اللَّهَ اشْتَرى‏ مِنَ الْمُؤْمِنينَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّه يُقاتِلُونَ في‏ سَبيلِ اللَّهِ فَيَقْتُلُونَ وَ يُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَيْهِ حَقًّا فِي التَّوْراه وَ الْإِنْجيلِ وَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ أَوْفى‏ بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَيْعِكُمُ الَّذي بايَعْتُمْ بِهِ وَ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظيمُ "

خدا جان و مال مؤمنان را به بهای وعده بهشت، از آنان خریده است. همانانی که درراه خدا می‌جنگند و می‌کشند و کشته می‌شوند. این وعده حقی است که خدا وفای به آن را ضمن تصریح در تورات و انجیل و قرآن به عهده گرفته است و چه کسی از خدا به عهدش وفادارتر است؟ پس خوشحال باشید از چنین معامله‌ای که با خدا می‌کنید و این است آن کامیابی بزرگ.

حاصل سخن اینکه: درنگاه قرآنی رشد افراد بارشد فضای سیاسی جامعه کاملا در ارتباط است. هرزمان رکود بوجود آید ،بالندگی رخت برمی‌بندد. بنابراین دائم باید در صدد باشیم تا از قافله ملکوتیان عقب نمانیم.