در کتب رجالی و حدیثی و علوم قرآنی، ابن مسعود از دانشمندان و علمای صحابه، ملازم همیشگی رسول اکرم
، از پیشکسوتان در پذیرش اسلام و از پرثمرترین افراد در زمینة قرائت و تفسیر قرآن، فقه و حدیث است. او همواره مورد تجلیل علمای فریقین بوده و در بسیاری از مباحث فقهی، اخلاقی، تفسیری و... روایات او مورد استناد آن‌ها قرار گرفته است. همچنین در تاریخ، مصحفی به نام او ثبت شده که بر اساس شواهد تا قرن ششم هجری موجود بوده است.
مریم راشد
چکیده
عبدالله‌بن مسعود از محدّثان و مفسّران قرآن کریم در صدر اسلام و از اصحاب نزدیک پیامبر
بوده است. در جریان توحید مصاحف در زمان عثمان سخن از نسخه‌ای از قرآن با عنوان «مصحف‌ابن مسعود» به میان آمده که در نقل‌های تاریخی ثبت نشدن معوذتین، اختلاف قرائات و اضافات تفسیری این مصحف، مسائلی قابل تامّلند. البته تناقضی که در گزارش‌های تاریخی در مورد سابقة درخشان و طولانی او در ملازمت با پیامبر
و فراگیری و حفظ و مرور قرآن نزد ایشان وجود دارد در صحّت این توصیفات از مصحف عبدالله‌بن مسعود تردید ایجاد می‌کند.
در آثار امامیه ابن مسعود همواره به عنوان یکی از بزرگان صحابه مورد احترام بوده؛ امّا در باب وثاقت او اختلاف نظر است. گرچه در سلب وثاقت وی، برخی بزرگان امامیه به روایت منقول از «فضل‌بن شاذان» استناد کرده‌اند؛ امّا برخی معاصرین با تأکید بر دوستی او با خاندان رسالت، وی را مدافع مقام ولایت و از شیعیان خاصّ اهل بیت ( علیهم السلام ) پس از رحلت پیامبر
دانسته‌اند و هیچ شکی در فضل و ایمان او روا نمی‌دانند.
واژگان کلیدی: عبدالله‌بن مسعود، مصحف، وثاقت، فضل‌بن شاذان.