اعظم رحمت‌آبادی [*]
زهرا پوراحمد [**]
چکیده
موضوع مقاله حاضر بررسی ارتباط طراحی صحیح محلات شهری و میزان معنویت ساکنین می‌باشد. با توجه به کم‌رنگ شدن میزان پایبندی برخی افراد به موازین شرعی در سطح شهر و از سوی دیگر اثرات مستقیم کالبد شهر در نحوه رفتار افراد، برآنیم که در راستای طراحی محلات شهری که کوچک‌ترین جزء تقسیمات مدنی، بعد از واحد همسایگی هستند، الگویی مبتنی بر مبانی اسلام ارائه دهیم، که مانند خود این شریعت فرازمانی و مکانی بوده و با ایجاد بستری مناسب در هر محله، نهایتاً به اصلاح رفتار کلیه شهروندان منجر شود. بدین ترتیب که فضای هر محله الهام بخش یاد خداوند بوده و تفکر «عالم محضر اوست» را زنده کند.
به منظور ارائه این الگو به صورت همه جانبه، محله را در بخش‌های مختلفی در نظر گرفته و ایده‌های طراحی خود را در هر قسمت ارائه نموده‌ایم. این تقسیم بندی عبارت است از: محدوده محله، مرکز آن، کاربری‌ها، شبکه معابر، نحوه جرم‌گذاری (به لحاظ سطح اشغال، تراکم، اندازه، جهت تقسیمات بلوک و...) و زیباسازی (از نظر مصالح بافت، رنگ‌ها، جداره‌ها، تابلوها و...).
واژگان کلیدی: الگوی طراحی محله، معنویت بخشی، رابطه کالبد و رفتار، کاربری‌ها، شبکه معابر، حقوق همسایگی، زیباسازی.
[*]. مدرس و عضو هیئت علمی مؤسسه علمی- تحقیقی مکتب نرجس علیها السلام مشهد.
[**]. طلبه سطح دو مؤسسه علمی- تحقیق مکتب نرجس علیها السلام مشهد (نویسنده مسئول).