مصطفی فقیه اسفندیاری [*]
غلام‌رضا رئیسیان [**]
مائده رضایی [***]
چکیده
موضوع مقاله پیش‌رو «تأویل از دیدگاه نصر حامد ابوزید و علّامه طباطبایی و بررسی نسبت آن با مبانی هرمنوتیک در تفسیر» است. نصرحامد از متخصصان ادبیات عرب و اندیشمند معاصر مصری است که دربارة اصالت و کارایی و روش فهم قرآن به خصوص تأویل، دیدگاه‌هایی متأثر از فلاسفه غرب به ویژه هرمنوتیک گادامر دارد. وی در آثارش تعاریف متفاوتی از تأویل ارائه کرده که باعث انکارکارایی بخشی از آیات و در نتیجه گمراهی مردم می‌شود. او برخلاف علّامه طباطبایی تأویل را حقیقت ملکوتی و لوح المحفوظی همه قرآن و مختص به معصومان علیهم السلام ندانسته و بعضی از آیات را فاقد تأویل می‌داند. آگاهی از آراء وی و نقد آن‌ها راه را بر انحراف فکری در فهم قرآن می‌بندد.
واژگان کلیدی: نصرحامد ابوزید، علّامه طباطبایی، تأویل، هرمنوتیک، تفسیر، قرآن.
[*]. استاد دانشگاه علوم اسلامی رضوی و جامعةالمصطفی العالمیه واحد مشهد.
[**]. استاد دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی و جامعةالمصطفی العالمیه واحد مشهد.
[***]. استاد و طلبه خارج فقه و اصول مؤسسه علمی- تحقیقی مکتب نرجس علیها السلام و دکتری تفسیر تطبیقی جامعةالمصطفی العالمیه واحد مشهد (نویسنده مسئول).