تـربیـت عـاطـفی (سوره زمر، آیات 6 و 7)

بِسم اللهِ الرحمنِ الرحیم

قال الله العظیم:

« ... يَخْلُقُكُمْ في‏ بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ خَلْقاً مِنْ بَعْدِ خَلْقٍ في‏ ظُلُماتٍ ثَلاثٍ ذلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ»

... او شما را در شکم مادرانتان آفرینشی بعد از آفرینش دیگر در میان تاریکی‌های سه گانه می‌بخشد، این است خداوند، پروردگار شما که حکومت (در عالم هستی) از آن اوست، هیچ معبودی جز او وجود ندارد با این حال چگونه از راه حق منحرف می‌شوید.

«انْ تَكْفُرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنْكُمْ وَ لا يَرْضى‏ لِعِبادِهِ الْكُفْرَ وَ إِنْ تَشْكُرُوا يَرْضَهُ لَكُمْ... »؛

اگر کفران کنید خداوند از شما بی نیاز است و هرگز کفران را برای بندگانش نمی‌پسندد.اگر شکر او را به جای آورید آن را برای شما می‌پسندد... . (زمر/ 6 و7)­­­­­­­­­

­

تـربیـت عـاطـفی

بهترین راه برای همزیستی آدمیان پدید آوردن روحیه دوستی ودوست داشتن است.

پرورش عواطف، چون پرورش دیگر استعدادها و نیروهای انسانی باید از دوران کودکی وحتی قبل‌تر، از دوران جنینی آغاز گردد تا در ژرفای وجود شکوفه زند.

در این صورت این بُعد از حیات انسانی مانند دیگر ابعاد پرورش در خور یافته و افراد از احساسات و عواطفی جوشان برخوردار می‌گردند. کودکان اگر از پیمانه محبت سیراب شوند، دیگردوستی، مهرورزی دستگیری از افراد و محبت در کانون خانواده... را فرا می‌گیرند.

قرآن کریم بیش از آنکه به صلب پدر اشاره کند به رحم مادر و خلقت در آن اشاره دارد.

رابطه عاطفی نزدیک مادر و جنین در عالم رحم از اهمیت خاصی برخوردار است.کودکی که در دامان عواطف مادر رشد می‌کند، خیلی زود به مهد کودک نمی‌رود چراغ پر فروغ محبت در دلش روشن است ، در محیطی عاطفی پرورش می‌یابد و در آینده از زندگی سعادتمندی برخوردار است.

نکته اول: در عبارت قرآنی بحث حاضر عظمت آفرینش خداوند به خوبی حس می‌گردد. یکی از زیباترین -عجایب آفرینش پروردگار تطورات خلقت جنین است.

می‌فرماید: او شما را در شکم مادرانتان خلقتنی بعد از خلقت دیگر و آفرینشی بعد از آفرینش دیگر می‌بخشد. ­

«يَخْلُقُكُمْ في‏ بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ خَلْقاً مِنْ بَعْدِ خَلْقٍ»

«يَخْلُقُكُمْ» به حکم اینکه فعل مضارع است دلالت بر استمرار دارد و اشاره‌ای کوتاه وپر معنی به تحولات -عجیب و چهره‌های متفاوت و شگفت انگیز جنین در مراحل مختلف در بطن مادردارد.

دانشمندان جنین شناس به عجیب‌ترین وظریف‌ترین چهره‌های آفرینش پروردگار در مطالعات خود دست یافته‌اند و معتقدند که علم «جنین شناسی» یک دوره کامل توحید و خدا شناسی محسوب می‌گردد.

گویا تعبیر «خَلْقاً مِنْ بَعْدِ خَلْقٍ» به آفرینش های مکرر و پی در پی اشاره دارد.

نکته دوم: صورتگران معمولی باید در مقابل نور و روشنایی کامل صورتگری کنند اما آفریدگار انسان درآن ظلمتکده عجیب چنان نقش بر آب می‌زند و صورتگری می‌کند که همه مجذوب تماشای آن می‌شوند توجه به ادامه آیه که خداوند تعبیر «في‏ ظُلُماتٍ ثَلاثٍ» را دارد مهم است.

اشاره به ظلمت شکم مادر، ظلمت رحم و مشیمه (کیسه مخصوصی که جنین در آن قرار گرفته است).

امام حسین ^{علیه السلام} در دعای عرفه می‌فرمایند:

«أَسْكَنْتَنِي‏ فِي‏ ظُلُمَاتٍ‏ ثَلَاثٍ‏ بَيْنَ لَحْمٍ وَ جِلْدٍ وَ دَمٍ لَمْ تُشَهِّرْنِي بِخَلْقِي وَ لَمْ تَجْعَلْ إِلَيَّ شَيْئاً مِنْ أَمْرِي ثُمَّ -أَخْرَجْتَنِي إِلَى الدُّنْيَا تَامّاً سَوِيّا»؛ مرا در ظلمات‌های سه گانه در میان گوشت و پوست وخون ساکن نمودی، آفرینش مرا آشکار نساختی و در آن مخفیگاه به تطورات خلقتم ادامه دادی و هیچیک از امور حیات مرا به من واگذار نکردی، سپس مرا به دنیا کامل و سالم منتقل ساختی.

در پایان آیه می‌فرماید: «ذلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ»؛ این است خداوند، پروردگار شما که حکومت در سراسر عالم هستی از آن اوست، هیچ معبودی جز او وجود ندارد. با این حال چگونه از راه حق منحرف می شوید.

هنگامی که خالق او است، مالک و مربی نیز اوست حاکمیت در سراسر هستی نیز تنها برای اوست انسان اگر چشم بینایی داشته باشد عظمت خدا را در این آثار به خوبی تماشا می‌کند و تنها او را شایسته عبودیت می‌داند!

نکته سوم: در آیه بعد به مسأله «شکر» و کفران پرداخته و جوانب آن را مورد بررسی قرار می‌دهد.

نخست می‌فرماید: اگر کفران کنید خداوند از شما بی نیاز است «انْ تَكْفُرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنْكُمْ»

صدای نوازش الهی و محبت او به بندگانش به گوش می‌رسد خداوند تبارک و تعالی ما را بیش از خودمان دوست دارد. او کفران و ناسپاسی را برای ما نمی‌پسندد ولی ما برای خود می‌پسندیم. «وَ لا يَرْضى‏ لِعِبادِهِ الْكُفْرَ»

گویا در این آیه از شیوه تربیتی گام به گام استفاده شده است.

­گام اول فرمود: او بی نیاز است تا کسی فکر نکند عبادت وشکر ما برای خدا نفعی دارد.

گام دوم فرمود: او به کفر شما راضی نیست.

گام سوم فرمود: ایمان و شکر شما به سود ­شماست. «وَ إِنْ تَشْكُرُوا يَرْضَهُ لَكُمْ»