حمایت از زنان در مخاصمات مسلحانه از منظر قرآن و مقایسه آن با اسناد بین المللی

جعفر زنگنه شهرکی[*]

فاطمه زند اقطاعی[**]

چکیده

مسأله ­حمایت از زنان در حقوق بشردوستانه در اسناد بین‌المللی متعددی ذکر شده که مهم‌ترین آن کنوانسیون‌های ژنو (1949) و پروتکل‌های الحاقی (1977) است که حمایت عام و خاص خود را در منازعات بین‌المللی و داخلی از زنان بیان می‌دارد. این مسأله در اسلام منحصر به حالت مخاصمه نیست بلکه در این حالت دارای اولویت است. این پژوهش با استفاده از روش‌های تفسیری به تحلیل ابعاد حمایت از زنان بر مبنای آیات قرآن پرداخته است. سیاست‌های پیشگیرانه در قرآن جلوتر از سیاست درمان‌نگر مطرح شده است. این امر به خصوص در منازعات دارای اهمیت است؛ زیرا اصل عدم تعرض به زنان و نیز اصل رفتار به معروف ایجاب می‌کند حقوق اولیه آن‌ها نادیده گرفته نشود و نیز حمایت ویژه قرآن در بحث عدم تعرض جنسیتی با ممنوعیت تجاوز جنسی، برخورد شدید با زناکار و نهی اجبار زنان بر زنا و... خشونت ناشی از جنگ و غریزه جنسی را به کنترل وا‌می‌دارد. همچنین غیرت‌ورزی را که جنبه پیشگیرانه قوی در کنترل نفس و حفظ ناموس دیگری دارد، مطرح نموده و بر حمایت از زنان مستضعف و مهاجر و اسیر تأکید می‌کند.

واژگان کلیدی: حقوق بشردوستانه، حمایت از زنان، عدم تعرض، رفتار به معروف، حمایت جنسیتی.

[*]: ­استاديار گروه حقوق دانشگاه علوم اسلامي رضوی/ zaganehjafar@gmail.com

[**]: ­دانـش آموختـه سطـح سـه مؤسسه علمی- تحقیقی مکتب نرجس ^{علیهاالسلام}­مشـهـد و مـدرس جامـعة المصطفی العـالـمیة (نویسنـده مسئـول)/ zand1382f@gmail.com