از آغاز خلقت افرادی از نارسایی جسمی و جنسی بر خوردار بوده اند بنابراین این، پدیده ای نو ظهور نیست.
دومین نشست علمی تخصصی مدرسه علمیه نر جس (سلام الله علیها)
موضوع: تغییر جنسیت تاریخ 90/9/24 ساعت 9صبح
1 . تغییر جنسیت از دید گاه فقهی: سرکار خانم مرادی
بحث تغییر جنسیت به عنوان پدیده ی نسبتاً نوظهور هم در فقه و هم در حقوق است. مباحث حقوقی ما بر گرفته از فقه اسلامی است و در ضمن مباحث فقهی به پاسخ آن می رسیم و قانون ما باید بر اساس فقه اسلامی باشد .
اهمیت بحث تغییر جنسیت بسیار واضح است چرا که سؤالات زیادی پیرامون آن وجود دارد وعواقبی که در تغییر جنسیت است خیلی واضح می باشد . از آغاز خلقت افرادی از نارسایی جسمی و جنسی بر خوردار بوده اند بنابراین این، پدیده ای نو ظهور نیست.
در رابطه با این موضوع در کتب فقهی مطالبی آمده و روایاتی در این زمینه وجود دارد . اما آن چه که مسئله را مهم می کند امکان تغییر جنسیت در مورد افراد سالم است.
می توان تصور کرد شخصی پدر و مادر فردی باشد ( جنس او مرد باشد و اسپرم خود را ذخیره نماید سپس تغییر جنسیت داده و بعد پیوند رحم داشته باشد و بعد، از آن اسپرم استفاده کند.) شاید بگویید این کار از نظر شرعی و قانونی و اخلاقی خلاف است ولی فقه باید پاسخ گو باشد.اگر چنین اتفاقی افتاد از نظر قانونی به آن فرد چه شناسنامه ای باید داد؟ وضعیت محارمش چه می شود؟چنین سؤالاتی مطرح است.
در بحث تغییر جنسیت بعضی دید گاه ها سخت گیرانه و قائل به منع شده اند و آن را حرام دانسته اند. اولین فقیهی که در فقه شیعه حکم به جواز داده اند امام خمینی (ره) در کتاب تحریر در سال 1343 . توجه به این نکته لازم است که فتوی ایشان در رابطه با جواز تغییر جنسیت در افرادی است که از نظر جسمی سالم است نه کسانیکه مبتلا به اختلال جنسی – جسمی هستند.
فواید این بحث :
1. این که از موضوعات بنیادی است و در حقوق و مباحث خانواده بسیار مطرح است و به بسیاری از سؤالات پاسخ می دهد.
2 . پویایی فقه امامیه را اثبات می کند.چون حتی علمای اهل سنت و مسیحیان قائل به منع هستند .
سؤالات مطرح در این موضوع:
1) آیا تغییر جنسیت دست کاری در خلقت خداوند است؟
2 ) آیا در افراد سالم می توان به تغییر جنسیت معتقد شد؟
3 ) شرایط تغییر جنسیت چیست؟
4 ) وضعیت ازدواج پس از تغییر جنسیت چگونه است؟
5 ) وضعیت مهریه ، نفقه، عدّه،ارث و... چگونه است؟
6 ) عناوین نسبی پس از تغییر جنسیت چه وضعیتی دارد؟
7 ) ولایت و سرپرستی پس از تغییر جنسیت چگونه است؟
8 ) چه ملاکی از نظر فقهی برای جنس مذکر و مؤنث وجود دارد؟
9 ) بعد از تغییر میتواند به جنس قبلی خودش بر گردد؟
10 ) آیا برای تغییر اجازه ی همسر لازم است؟
11 ) آیا فرزند برای تغییر جنسیت لازم است اجازه بگیرد؟ اگر یکی از پدر یا مادر مخالفت کند تکلیف چیست؟
12 ) در صورت تغییر، اگر عقیم شود آیا می توان گفت نقصی در او ایجاد شده و جایز نیست؟
“سرفصل های مورد بحث”
1 . بررسی مفهوم تغییر جنسیت و اقسام آن
2 . بررسی حکم تغییر جنسیت در هر یک از اقسام شامل:" تغییر جنسیت در افراد سالم، تغییر جنسیت در افراد خنثی و تغییر جنسیت در بیماران ترانس سکشوال (اختلال هویت جنسی) ”
3 . روابط زوجین نسبت به یکدیگر پس از تغییر جنسیت
4 . روابط زوجین نسبت به اولاد پس از تغییر جنسیت
تغییر جنسیت در اصطلاح پزشکی
تبدیل یا اصلاح آلت تناسلی به گونه ای که جنس زن به مرد یا بالعکس تبدیل شود.
تغییر جنسیت در اصطلاح فقه
( آیت الله محمد عاصف محسنی در کتاب الفقه والمسائل الطب )
تغییر جنسیت عبارت است از تبدیل مرد به زن یا بر عکس در مورد اول به این شکل انجام میشود که عضو تناسلی بر داشته می شود و به جای آن مهبل قرار داده می شود و نیز پستان ها بزرگ می شود.در مورد زن عضو تناسلی تبدیل به عضو مرد می شود سینه ها برداشته و سپس با دارو هورمون درمانی و روان درمانی صورت می پذیرد.
تغییر جنسیت عبارت است از تبدیل یا تغییر یک فرد:
مذکر به مؤنث- مؤنث به مذکر- خنثی به مذکر- خنثی به مؤنث- مذکر به خنثی- مؤنث به خنثی
تاریخچه تغییر جنسیت
عمل های جراحی تغییر جنسیت در یکی از سه مورد زیر است:
1 ) افراد خنثی( دو جنسی)
2 ) افرادی که با عمل جراحی جنسیت نهفته ی آن ها ظاهر می شود.
3 ) ترانس سکشوال ها: افرادی که از نظر جسمی مشکلی ندارند ولی از نظر روانی خود را متعلّق به جنس مخالف می دانند.
اقسام تغییر جنسیت
1 . در افراد سالم
2 . دوجنسیها
3 . افراد ممسوح( بنابر یک تعریف :کسانی که هیچ یک از دو آلت را ندارند)
4 . ترا جنسیتی ها
5 . کشف جنسیت
6 . تغییر جنسیت در حیوانات و امکان آن به خاطر
الف) مسائل زیست محیطی است
ب)توسط انسان ها صورت می گیرد.
در این نوع چگونه مرتبط با فقه می شود؟فقه در واقع در مورد فعل انسان صحبت می کند.
7 . تغییر جنسیت در گیاهان
ترانس ها
تعریف: ترانس سکشوالیزم ( زنانه گرایی یا مردانه گرایی جنس مخالف، همانند سازی قوی با جنس مخالف و احساس مبرم ناراحتی از آناتومی جسمی خود و آرزوی مبرم از خلاصی از اعضای تناسلی خویش و زندگی کردن به صورت فردی از جنس مخالف. این آشفتگی باید شرائط زیر را داشته باشد:
1 ) اقلاً 3 سال ادامه داشته باشد
2 ) محدود به زمان استرس نباشد
3 ) علت آن اختلال روانی دیگری نباشد
4 ) توأم با ناهنجاری کالبد شناسی یا ژنتیک نباشد....ادامه این بحث در نشست بعدی
تغییر جنسیت از دید گاه علم پزشکی خانم دکتر خادم
سخنرانی دکتر خانم خادم با موضوع تغییر جنسیت
با تشکر از خانم مرادی به جهت توضیحات مفصل و دقیق که مطرح کردند .
همانگونه که تمام مسائل اسلام بر روی عقل ومنطق پایه گذاری شده است . تمام مسائل از جمله مسائل نوظهور را فقه شیعه می تواند جواب گو باشد .
بعضی از مذاهب مصرّ هستند که درباره مسائل جدید هیچ بحثی را مطرح نکنند اما فقه شیعه به جهت پویایی می تواند این بحث ها را بیان کند . بحث تغییر جنسیت یک مسئله ای است که حتی در طلب نیز پیچیدگی هایی دارد و موجب معزلات فرهنگی شده است . چاپ کتاب های جدید ارولوژی موجب موج جدید از متقاضیان تغییر جنسیت خواهد شد ، این خود مسئله مهمی است . بحث دوجنسی در حیوان و گیاهان یک مسئله طبیعی است اما در انسان در واقع یک نوع اختلال جنسی است . تعیین جنسیت در ابتدای لقاح تعیین می شود یک اسپرم که از بیضه های مرد در ضمن مقاربت جنسی تولید شده است ، در عمل آمیزش وارد دستگاه تناسلی زن می شود ، در عمل آمیزش وارد دستگاه تناسلی زن می شود تخمک از تخمدان ها توسط لوله های فالور گرفته می شود در این لوله باهم ترکیب و تشکیل تخم می دهند .
سلول تخم تقسیمات میتوزی را انجام می دهد و تکثیر میشود . وقتی تعداد این سلول به 8تا رسید وارد حفره رحم می شود . سپس به دیواره های رحم می چسبد و لانه گذاری صورت می گیرد ، سلول های تخم تکثیر شده به دو قسمت تقسیم می شوند ، یک قسمت جنین و یک قسمت دیگر جفت را تشکیل میدهد .
در همان ابتدای که تخمک و اسپرم باهم ترکیب می شوند ؛ جنس مشخص می شود زیرا این اسپرم که همراه مایع منی است حمل کرومزم xیا yاست ؛ جنس مونث 46xxوجنس مذکر 46xyاست . اسپرم که حامل کرومزم yباشد با کرومزمxتخمک ترکیب می شود جنس مذکر ایجاد می شود . حال اگر اسپرم که حامل کرومزم xباشد با کرومزمxتخمک ترکیب می شود جنس مونث ایجاد می شود .در واقع در همان ابتدای خلقت نوع جنسیت تخم مشخص می شود و این اولین مرحله از جنسیت یک انسان است .
در دومین مرحله از جنسیت که در هفته پنجم جنینی اتفاق می افتد ، و گناد های جنسی ایجاد می شود که در طی مراحل رشد جنین تبدیل به بیضه و یا تخمدان می شود .
در سومین مرحله هورمون ها تشکیل می شود ، در بیضه ها هومون آندروژن یا همان تستسترون تولید می شود ، البته لازم به ذکر است این هورمون ها در جنس زن ومرد وجود دارد ولی در جنس مرد درصدش بالا است .
سلول های بیضه به دو قسمت است یک قسمت آندروژن ساز است و قسمت دیگر سلول های سرتولی است که آنزیم تولید می کند دستگاه تناسلی زنانه را در مردان از بین می برند .
در جنین دو مجرای وجود دارد مجرای مردانه ساز و دیگری زنانه ساز است . مجرای ولوف مردانه است و مجرای مولیرین قسمت فوقانی واژن ، رحم ، لوله ها درست می کند .
در این بین امکان دارد اختلالی ایجاد شود و رشد دستگاه مولیرین متوقف شود ، و سلول های سرتولی غایب باشند و با این که فرمول کرومزمی 46xyباشد دستگاه داخلی زنانه ایجاد شود و این یک نوع دوجنسی است .ونوع دیگر از دوجنسی ها آن است که جنس مونث به علت ترشح زیاد هورمون آندروژن دچار ابهام جنسی گردد.
پرسش و پاسخ
اگر بچه ای که دختر اما بسیار تمایل دارد که پسر شود و از جنسیت خود ناراضی باشد چه باید کرد ؟
باید به دکتر روان پزشک اطفال مراجعه کرد .
دومین نشست علمی تخصصی تغییرجنسیت ازدیدگاه فقهی