بِسم الّلهِ الرحمنِ الرحیم
قال الله العظیم:
لَقَدْ كانَ لَكُمْ في رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَه حَسَنَه لِمَنْ كانَ يَرْجُوا اللَّهَ وَ الْيَوْمَ الْآخِرَ وَ ذَكَرَ اللَّهَ كَثيراً (21احزاب)
همانا برای شما در (سیرهی)رسول خدا الگو وسرمشقی نیکوست. (البته) برای کسانی که به خدا و روز قیامت امیدوارند و خدا را بسیار یاد میکنند.
روش اسـوه سـازی (2)
سیره انبیاء ، تربیت عملی انسان است. آنان با ارائه نمونهای تمام عیار و عامل به علم، دلها را از محبت خویش پرکرده تا انسانها با پیروی از سیره عملی آنان در مسیر کمال قرار گیرند و از تنگنای زمین به بلندای آسمان رسند.
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله برای مسلمانان منبع ،معدن ومرکزی است که میتوانند کلیهی اعمال، رفتار و وظایف خود را از این منبع و معدن استخراج کنند.
اسلام آخرین دین الهی است و لازم است امت نمونهای تمار عیار و قابل پیروی برای همه زمانها در هر اوضاع و احوالی داشته باشند.امیرالمومنین علیه السلام میفرمایند:
وَ لَقَدْ كَانَ فِي رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه وآله كَافٍ لَكَ فِي الْأُسْوَه
پیروی کردن از رفتار رسول خدا صلی الله علیه وآله و الگو گیری از پیامبر برای شما کافی است.
فَتَأَسَ بِنَبِيِّكَ الْأَطْيَبِ الْأَطْهَرِ فَإِنَّ فِيهِ أُسْوَه لِمَنْ تَأَسَّى وَ عَزَاءً لِمَنْ تَعَزَّى وَ أَحَبُّ الْعِبَادِ إِلَى اللَّهِ الْمُتَأَسِّيبِنَبِيِّهِ وَ الْمُقْتَصُّ لِأَثَرِه (خطبه 160)
از پیامب صلی الله علیه وآله ر پاک و پاکیزهات پیروی کن ،زیرا راه و رسمش سرمشقی است برای کسی که بخواهدتأسی جوید و انتسابی است عالی برای کسی که بخواهد منتسب گردد و محبوبترین بندگان نزد خداوند کسی است که از پیامبر صلی الله علیه و آله سرمشق گیرد و قدم در جای قدم او گذارد.
در سخن امام حسین علیه السلام خطاب به خواهر گرامیاش آمده است.
اِنَّ لِی وَلَکَ وَلِکُلِ ُمومِن وَمُومِنَه اُسوَهً بِمُحَمَدٍ صلی الله علیه وآله وسلم فتوح ابن اعثم ،ج5،ص150
برای من وتو وهر زن ومرد مومن محمد صلی الله علیه وآله وسلم نمونه واسوه است.
با توجه به اهمیت اقتدا به سیرهی نبوی، اینک چند اصل از سیرهی ایشان را مرور مینماییم.
اصل حفظ حدود الهی
حفظ حدود الله به معنای حفظ حقوق ، رعایت حرمت ها ،مرزها و پاسداری از قوانین و موازین است.
قرآن میفرماید:تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلا تَعْتَدُوها وَ مَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَأُولئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ (229بقره)
اینها حدود ومقررات الهی است به آنها تجاوز نکنید وکسانی که به حدود الهی تجاوزکنند ستمکارند.
رسول خدا صلی الله علیه و آله میفرمایند:اِنا اَتقاکُم لِله وَاعَلَمُکُم لِحُدُود الله من خدا ترس ترین شما و عالم ترینتان به حدود خدا هستم.
امام حسین علیه السلام در بارهی سیرهی پیامبر صلی الله علیه و آله میفرمایند:لا یُقَصِر عَن الحَق وَلا یَجُوز الدین
هرگز درباره حق کوتاهی روا نمیداشت و از دین پا فراتر نمیگذاشت
مؤمن از پیامبرش آموزش مرزبانی میبیند زیرا واجبات ،محرمات ،مستحبات و مکروهات مرزهای -الهی میباشند .وعمل به حدود و حفظ شرایع و سنن ایجاد کننده وحافظ ایمان است.
اصل استقلال
استقلال در این بحث به معنای تکیه نکردن به غیر و روی پای خود راست و استوار ایستادن.
قرآن میفرماید: مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَماءُ بَيْنَهُمْ.... فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوى عَلى سُوقِهِ ... (29فتح)
محمد صلی الله علیه و آله فرستاده خداست وکسانی که با اویند برکافران سرسخت و در میان خودمهربانند.... پس آن را نیرو داد تا سبزشد و بر ساقههای خود راست و استوار ایستاد.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نمونه کامل انسان مستقل بود.استقلال حقیقی در تکیه به حق و گسستن از غیر خداست. رسول خدا در رفتار وکردار خود مسلمانان را متوجه این اصل با ارزش میکرد وعملا شخصیت مستقل را در آنان احیاء مینمود.
سیره تربیتی آن حضرت در جهت تربیت انسان و جامعهای بود که وابستگی به دیگری نداشته باشد.
اصل عزت
این اصل از مهم ترین اصول سیره نبوی است .دراسلام ،اساس تربیت بر عزت است. اگر فرد با عزت رشد یابد و تربیت شود .به حالتی دست مییابد که پیوسته و در هر اوضاع و احوالی راست واستوار می باشد.قرآن میفرماید: ...و لِلَّهِ الْعِزَّه وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنينَ ... (8منافقون)
ریشه همهی تباهی گریها در ذلت نفس است اگر افراد به عزت حقیقی دست یابند به تربیتی که -هدف پیامبران علیهم السلام بوده میرسند.
پیامبر صلی الله علیه و آله میفرمایند: اَطلِبُوا الحوائج بِعزّه الأنفس.
نیازها وخواستههای خود راباعزت نفس بخواهید.وهمچنین درنقل دیگری ازایشان آمده است که برای مومن روا نیست که خود راخوار سازد.