بسم الله الرحمن الرحیم
قال الله العظیم
«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ يَرْتابُوا وَ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ في سَبيلِ اللَّهِ أُولئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ» (حجرات/ 15)
مؤمنان، تنها کسانی هستند که به خدا و رسولش ایمان آورده و دچار تردید نشدند و با اموال و جانهایخود در راه خدا جهاد کردند. اینانند که در (ادعای ایمان ) راستگویانند.
روش مـربـی در بـیان خـطای متـربیـان
قرآن کریم کتاب تربیت است، ویژگیهای منحصر به فرد خودش را در مباحث تربیتی دارد وقتی با دقت تمام در آن فکر میکنیم در هرخوانش به دستاوردهای جدیدی میرسیم. سوره حجرات که درباره تبیین روابط چند گانه انسان با خدا ، با پیغمبرصلی الله علیه و آله و با یکدیگر است بحث ورود گروهها و هیئتهای مختلف از اطراف مدینه را مطرح نموده است .
در یک نگاه آیات ۱۴ و ۱۵ سوره حجرات در جهت اصلاح ادعای ایمان دیده شد. از زاویه دیگر روش مربی در اعلام این مسأله قابل توجه است، چه بسا انتظار میرفت که به صراحت دروغگویی افراد مورد نظر ( ادعا-کنندگان ایمان ) به رخ آنان کشیده شود در حالی که از چنین ادبیاتی اصلا خبری نیست و در عین حال به طور نامحسوس در پایان آیه با عبارت " أُولئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ " کذب بودن سخن آنان دریافت میشود!!
این که خداوند پیامبر صلی الله علیه و آله را واسطه قرار میدهد و ایشان با وحی الهی بدون کاربرد واژگانی همچون: افتراء، کذب و نظایر آن، بدون خطاب مستقیم خطا را بیان کرده و در انتها با تبیین درست ، رشد و تربیت را میسور میگرداند ، بسیار جالب است.
نکته اول: چهار آیه در قرآن کریم با جمله " إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ" شروع شده است که ترسیم سیمای مؤمن واقعی است :
« إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذينَ إِذا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ إِذا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آياتُهُ زادَتْهُمْ إيماناً وَ عَلى رَبِّهِمْ -يَتَوَكَّلُونَ »(انفال 2)
مؤمنان واقعی کسانی هستند که هر گاه نام خداوند برده شود دلهایشان میلرزد و همین که آیات الهی برآنان تلاوت شود ، برایمانشان افزوده میگردد و تنها برخدا تکیه میکنند .در آیه دیگر میفرماید:
« إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ إِذا كانُوا مَعَهُ عَلى أَمْرٍ جامِعٍ لَمْ يَذْهَبُوا حَتَّى يَسْتَأْذِنُوهُ ... » (نور62)
مؤمنان واقعی کسانی هستند که بخدا و رسولش ایمان دارند و هرگاه در یک کار دسته جمعی با پیامبر صلی الله علیه و آله هستند بدون اجازه از صحنه خارج نمیشوند... همچنین در سوره حجرات آمده است:
«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَه فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُون» (حجرات 10)
همانا مؤمنان با یکدیگر برادرند پس میان برادران خود ( در صورت اختلاف و نزاع ) صلح و آشتی برقرار کنید و از خدا پروا کنید تا مورد رحمت قرار گیرید.
مؤمن کیست ؟ از با هم نگری آیات سیمای مؤمنان صادق و واقعی کشف میشود ، دلهایشان با یاد خدا گره خورده دائما در حال حرکت و رشد هستند ، توقفی در کارشان نیست در برابر هر پیام الهی متعهد ، عاشق و عامل هستند تکیه گاه آنان ایمان بخدا است و در نظام اجتماعی پیرو رهبر الهی بوده و به دستور او حرکت میکنند . خود را برتر از دیگران نمیدانند و با هم به چشم برادری نگاه میکنند .
پس میتوان در تعریف " مُؤْمِنُ " گفت ؛کسی است که وارد قلعه وحصن و مأمن الهی شده و دارای ملکهای است که او را از هر خطری حفظ میکند.
ایمان به خدا و رسول صلی الله علیه و آله خبر از عقد قلبی مؤمن بر توحید خدای تعالی دارد ،گواهی به حقانیت آنچه که پیامبرش آورده میدهد که به دنبال آن درستی و صحت پیروی از خداوند و رسولش صلی الله علیه و آله تجلی مییابد."إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ"
نکته دوم: پایداری ایمان این مؤمنان مورد توجه مربی است به همین سبب میفرماید: مؤمنین در حقانیتآن که ایمان آوردهاند شک نمیکنند ایمانشان آن چنان ثابت و مستقر است که تردید آن را متزلزلنمیگرداند
میفرماید:" ثُمَّ لَمْ يَرْتابُوا "
مفسران میگویند : اگر در آغاز جمله کلمه" ثُمَّ " را آورده، برای این است که تصریح کند ، شک و تردید نداشتن مؤمنان منحصر به یک مقطع خاص نیست بلکه در تمام زمانهای آینده نیز دچار آن نمیشوند. گویا تردید چیزی است که دائماً خطرش وجود دارد در نتیجه یکی از اوصاف برجسته مؤمن ایمان مستحکمی -است که از آغاز تا پایان باقی میماند.
نکته سوم: کمال ایمان به گذشت از جان و مال است میفرماید:" جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ في سَبيلِ اللَّهِ" مجاهده ، به معنای بذل جهد و بکارگیری تمامی توان خویش در پیشبرد راه خداست.
کلمهی" سَبيلِ اللَّهِ " به معنای دین خداست ، بنابر این منظور از " مجاهده با اموال و انفس " عمل و به کار گرفتن نیرو تا آخرین درجه قدرت در انجام تکالیف الهی و پیشبرد دین خدا است.
عبارت " أُولئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ " چنین کسانی راستگو هستند در واقع متظاهران به ایمان را از غیر جدا کرده است.
حاصل سخن اینکه: اجتماع باید تصدیق مؤمنان در خصوص آموزههای دینی را با تمام وجود ببیند از سوی دیگر مربیان هم نهایت دقت را در بیان خطای متربیان داشته و دنبال مدلی باشند که کمترین آسیب را ایجاد
کند.