برای شناسایی هر مسئله، تعریف و تبیین آن جزء اولین اقدامات است. چه در پژوهش‌های کلان و چه در مطالعات خرد.
تبیین یعنی بررسی و توضیح موضوع و مساله از ابعاد مختلف، و توضیح درباره چیستی، چرایی، چگونگی یک موضوع و در یک گفتمان علمی با استفاده از قدرت ارائه صحیح و هنر ارتباط‌گیری با مخاطب ، همه ابعاد یک موضوع را برای آنان بطور شفاف و قابل فهم بیان کردن تا خلأ یا روزنه‌ی نفوذ برای کج‌روی و کج‌اندیشی و( در مسائل کلان) سوء استفاده از کمبودهای عدم تشخیص برای فرصت طلبان پیش نیاید.
وقتی کلمه جهاد و تبیین در کنار هم قرار می‌گیرند، يعنی باید با استفاده از جان و مال و آبرو و هرآنچه داریم، در جهت تبیین موضوعات مهم و اصلی جامعه اسلامی برای حرکت به سمت آرمان‌های متعالی انقلاب اسلامی حرکت کنیم.
اینجاست که اهمیت تبیین را امام امت به همه ما گوش‌زد فرمودند. جامعه‌ای که مسائلش تبیین شده باشد، قدرت تحلیلش بالا رفته و هنگامی که سطوح مختلف جامعه به سلاح تحلیل تبیینی مسلح باشند، آن‌جاست که راه نفوذ فکری و اجتماعی بر دشمنان بسته خواهد شد و این‌گونه است که جامعه‌ای ایمن دربرابر حملات و هجمه‌های فکری خواهیم داشت.
مرکز پژوهشی نرجس (س) مشهد