بسم الله الرحمن الرحیم
قال الله العظیم
«يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَ يُثَبِّتْ أَقْدامَكُمْ»؛
ای کسانی که ایمان آوردهاید اگرخدا را یاری کنید شما رایاری میکند وگامهایتان را استوار میسازد.
«وَ الَّذينَ كَفَرُوا فَتَعْساً لَهُمْ وَ أَضَلَّ أَعْمالَهُمْ»؛
وکسانی که کفر ورزیدند برآنان نگون ساری باد و (خداوند) اعمالشان رانابود گردانید.(سوره محمد(ص)/ 7و8 )
قلـب هـای آشـنا بـا خـدا
یکی از مهمترین ابزارهای تربیتی ایجاد انگیزه درونی ، محبت و عشق به خوبیها و کمالات است.
خداوند به عنوان مربی بهترینها رابرای افراد اعلام میکند و این متربیان هستند که باید در درون خود اراده و میل به سعادتمندی را ایجاد کنند.
نصرت دین ویاری خدا یک معنایی است که انسان باید در خود محقق کند. انسانها به جهت طبیعت موجوداتی مغرور ، متکبر و استخدامگر هستند و در بسیاری از موارد برای منافع خودشان به ظاهر از دین حمایت میکنند. مسلم است در چنین حالتی وعده خداوند (يُثَبِّتْ أَقْدامَكُمْ) محقق نمیشود فقط ممکن است عنایتی از ناحیه پروردگار دریافت نمایند.
نکته اول: قرآن کسانی را که ایمان آوردهاند و آماده روان کردن فرمانهای رسالت شدهاند واز ارزشهای حقی که از پروردگارشان نازل شده آگاهی یافتهاند تشویق میکند که برای یاری کردن دین خدا به جهاد
در راه او بپردازند.
پس ایمان تنها عمل کردن به اسلام در حدود قضایای شخصی نیست بلکه تحمل مسئولیت جهاد در راهبالا بردن کلام خدا در زمین نیز هست میفرماید: " يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ َقْدامَكُمْ"
سئوال مهم : تعبیر یاری خداوند با توجه به بی نیاز بودن پروردگار چگونه قابل جمع است ؟حضرت علی علیه السلام میفرمایند: اگر خدارا یاری کنید ، خداوند شما را یاری میکند و گامهای شما را استوار میسازد ...
خداوند از روی خواری و ناچاری از شما نصرت و یاری نمیخواهد او از شما یاری خواسته در حالی که خود، عزیز و حکیم است و سپاهیان آسمان ها و زمین به فرمان او هستند . نصرت خواهی و استقراض الهی برای آن است که شما را بیازماید و بهترین عامل به نیکیها را مشخص سازد . ( نهج البلاغه خطبه 183)
دامنهی یاری خداوند بسیار گسترده است و شامل هر چیزی میشود که به ایمان به خدا پیوستگی دارد . در هر زمینه و در هر سرزمین و در هر زمان ، مؤمن باید بگونهای باشد که برای دفاع از حق همیشه در مواجهه با هر شخص و هر قوهای آمادگی داشته باشد.
نکته دوم: انسان موجودی محدود است و نصرت و یاری او در راه خدا نیز محدود ولی خداوند بی نهایت است و نصرت و یاری او برخواسته از قدرت نا محدود. پس ارزش عبارت" يَنْصُرْكُمْ"بسیار زیاد است.
"نصرت " یاری کردن در مقابل مخالف است. پاداش الهی در هر نصری ، یاری و کمکی همانند آن است به هر اندازه که به یاری دین خدا برخیزیم و علیه دشمنان آن دفاع کنیم خدا نیز به همان نسبت به ما یاری میرساند. اما اگر یاری خود را منحصر در بعضی از نواحی کرده باشیم نباید چشم به راه نصری شامل و فراگیر باشیم . بدین گونه افقهای این آیه همه جنبههای زندگی را شامل میشود. در میان امدادهای الهی ، ثبات قدم برجستهترین آنهاست "يُثَبِّتْ أَقْدامَكُمْ " و عالی ترین تأیید ربانی است بدان سبب که شکست خوردن نفس بدترین شکست است.
قلب مؤمن از نور ایمان و اعتقاد به خدا و معاد سرشار است و هدفش از قتال، تقویت دین خدا و احیای کلمه الهی است بنابراین پاداشی دریافت می کند که بتواند ادامه راه بدهد.
نکته سوم: اینکه دنبال بیان حال مؤمنین و نصرت ایشان حال کفار را ذکر میکند برای مقایسه بین دوطائفه است.گاهی نیروی متراکم دشمن و انبوه جمعیت و انواع تجهیزات او فکر مجاهدان راه حق رابه خود مشغول میدارد. برای آرامش فکری و روحی و نبود اضطراب و تزلزل میفرماید: کسانی که کافر شدند مرگ و سقوط برآنها باد" الَّذينَ كَفَرُوا فَتَعْساً لَهُمْ" " تعس" ( بروزن نحس) به معنی لغزیدن و برو در افتادن است مفسران جمله " فَتَعْساً لَهُمْ " را نفرین معنا کردهاند. خداوند میفرماید: لغزش و سقوط بر آنها باد. باچنین شرایطی وقتی افراد بی ایمان لغزشمیکنند دیگر کسی نیست زیر بازوی آنها را بگیرد ، بنابراین به آسانی در پرتگاهها سقوط خواهند کرد.
بیان حالت افتادن با صورت اشاره به نهایت عجز دارد چون انسان عاجزترینِ موجودات است هنگامی که با صورت به زمین افتاده باشد.
تعبیر" أَضَلَّ أَعْمالَهُمْ" اشاره به تباهی و نابودی عمل دارد که بسیار نگران کننده است.
حاصل سخن اینکه : در فرصت کوتاه دنیا از قدرت و استعدادهای الهی نهایت بهره برداری را نموده و در ضمن اینکه توفیق شکر عملی نعمت خدا را پیدا کردهایم با یاری دین از رحمت بی پایان خداوند بهرهمند شویم . چراکه علی علیه السلام میفرمایند: " نَاصِرُنَا وَ مُحِبُّنَا يَنْتَظِرُ الرَّحْمَه"