مصطفی احمدزاده[*]
شفیقه رأفت[**]
چکیده
قدر مسلم قیام امام حسین علیه السلامآغاز یک مبارزه تمام عیار بود كه بايد ادامه آن و هدایتش در مسیر واقعی را مرهون فداکاری‌های حضرت زینب علیهاالسلامدانست. ایشان دست‌پرورده خاندان وحی و دوستدار هدایت مردم به سوی سعادت و رستگاری بودند و در میدان مبارزه، نقش مؤثری داشتند و الگوی شایسته‌ای برای دیگران بوده و هستند.
آن بانوی بزرگ اسلام، بعد از واقعه عاشورا مسئولیتی سنگین بر عهده گرفتند و با ایراد خطبه‌هایي همراه با استدلالات قرآنی در کوفه، شام و در دربار یزید، اوضاع را دگرگون ساختند. در اين راستا مهم‌ترین شیوه‌های تبلیغی ایشان عبارتند از: رسالت ایشان بعد از واقعة عاشورا، مستندات قرآنی شیوه‌های تبلیغی حضرت، تبلیغات گفتاری و عملی.
تبلیغات گفتاری شامل شروع خطبه بدون «بسم الله الرحمن الرحیم»، ابتداي خطبه با حمد و ثنای الهی، بدون «بسم الله»، عواقب فراموشی یاد خدا، شناخت مخاطبین در تبلیغ، فصاحت و بلاغت، بصیرت و آگاهی.
تبلیغات عملی شامل رفتارهای عالمانه، شجاعت و ازخودگذشتگی، صبر و بردباری، دعا و عبادت.
بي‌ترديد شناخت شیوه‌های تبلیغ و به‌کارگیری ابزارهای مفید و لازم برای یک مبلغ امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. زيرا بدون اطلاعات مفید و نيز بي‌بهرگي از شیوه‌ها نتیجه مثبتی در تبلیغ نخواهد داشت. با اين توصيف در این تحقیق به دنبال این هستیم که مستندات قرآنی شیوه‌های تبلیغی و سبک و روش زندگی ایشان را بیان کنیم؛ چرا که يكي از مهم‌ترین روش‌های تبلیغ، الگوسازی است که قرآن کریم در آیات متعددی به آن اشاره کرده است.
واژگان کلیدی: عاشورا، حضرت زینب علیهاالسلام، خطبه‌های قرآنی، رسالت، روش، تبلیغ.
[*]: دکترای علوم قرآن و حدیث، استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی/ m.ahmadzadeh@mhriau.ac.ir