منفـعت در هـدایـت و رشـد ( سوره عنکبوت آیه 6 و 7 )

­

­

بِسم الّلهِ الرحمنِ الرحیم

قال الله العظیم:

وَ مَنْ جاهَدَ فَإِنَّما يُجاهِدُ لِنَفْسِهِ إِنَّ اللَّهَ لَغَنِيٌّ عَنِ الْعالَمينَ

و هر کس تلاش کند پس برای خود می‌کوشد ،زیرا خداوند از جهانیان بی نیاز است

وَ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَنُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ وَ لَنَجْزِيَنَّهُمْ أَحْسَنَ الَّذي كانُوا يَعْمَلُونَ ­­­­­­­­­­­­

و کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده‌اند قطعاً لغزش‌های آنان را می‌پوشانیم و بی شک بهتر از آنچه عمل می‌کرده‌اند پاداششان می‌دهیم.­­­ ( 6و7 عنکبوت)

­

منفـعت در هـدایـت و رشـد

­

نکات مورد توجه آیات: استفاده از گرایش‌های درونی انسانها برای تحریک آنان به کوشش در راه خدا از جمله روش‌های هدایتی قران کریم است.

هنگامی که مومن در برابر خواسته‌های نا مطلوب نفس خود مقاومت و با فشارهای زندگی به چالش بر می‌خیزد نام وی در نزد خدا به عنوان مجاهد ثبت می‌شود.

مجاهده مردم در راه خدا چیزی نیست که نفع آن عاید خدای سبحان شود تا آن که مردم درباره‌ی آن سهل انگاری نمایند. زیرا نفعش عاید خودشان می‌شود و این در حالی است که خدای تبارک و تعالی از همه عالمیان بی نیاز است. پس مردم به خاطر حفظ منافع خودشان هم که شده باید نهایت تلاش خود را در هدایت و تربیت خود بنمایند.

نکته اول : خداوند سبحان انسان ها را به تلاش و کوشش هر چه بیشتر تشویق کرده می‌فرماید:

"وَ مَنْ جاهَدَ فَإِنَّما يُجاهِدُ لِنَفْسِهِ"

­ "جهد" به معنای کار بستن طاقت وقدرت است. پس مجاهده و جهاد، یعنی بکار بستن نهایت درجه قدرت و طاقت.

مسلم است کلمه "جهاد "در این جا به معنای مبارزه مسلحانه با دشمن نیست بلکه مراد هر گونه تلاش و کوشش برای حفظ ایمان و تقوی و صبر در برابر شداید و ناملایمات است .

در بیان کامل‌تر با توجه به آیه بعد می‌توان گفت:منظور از جهاد در راه خدا ،ایمان و عمل صالح است.یعنی خداوند با عبارت " وَ مَنْ جاهَدَ فَإِنَّما يُجاهِدُ ..."می فرماید: هر کس ایمان و عمل صالح کند چنین و چنان می‌شود.

نکته دوم : چگونه منافع جهاد با نفس به شخص مجاهد باز می‌گردد؟

"لام"در کلمه" لنفسه" برای نفع به کار رفته است. با این تصریح مفسران می‌فرمایند تمام منافع این جهاد به شخص مجاهد باز می‌گردد زیرا اوست که خیر دنیا و آخرت را در پرتو جهادش تحصیل می‌کند و حتی اگر جامعه بخواهد ازبرکات این جهاد بهره مند شود در مرحله بعد خواهد بود.

بنابر این هر گاه توفیق این جهاد نصیب کسی شود باید خدا را بر این نعمت بزرگ سپاس گوید:چنانچه درضمن تعقیبات نماز عصر می گوییم: َ" اللَّهُمَ‏ مَا بِنَا مِنْ‏ نِعْمَه فَمِنْك‏"

با دقت در آیه شریفه می بینیم که در پایان آیه آمده است : "إِنَّ اللَّهَ لَغَنِيٌّ عَنِ الْعالَمينَ "

ساحت کبریایی غنی بالذات و بی نیاز است و همه‌ی موجودات دست نیاز به سوی او دارند.

نکته سوم :در آیه‌ی بعد ضمن معرفی بهترین نمونه‌های جهاد (ایمان و عمل صالح) دو پاداش مهم را نام می‌برد."وَ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَنُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ وَ لَنَجْزِيَنَّهُمْ أَحْسَنَ الَّذي كانُوا يَعْمَلُونَ"

پاداش اول: تکفیر سیئات(عفو گناهان)

آیه به اهل ایمان و عمل صالح وعده می دهد چنانچه بطور اتفاق مرتکب گناه و یا گناهانی شوند از نظر اینکه معصیت و مخالفت با اوامر الهی سبب کدورت و تیرگی اهل ایمان می شود،در اثر توبه و پشیمانی و همچنین در اثر استقامت در ایمان و پرهیز از گناهان ، نورانیت اهل ایمان باز خواهد گشت.

پاداش دوم: جزا مطابق بهترین اعمال ­­­­­­­­­

معنای جمله ی فوق این است که هر عملی را انجام داده‌اند خداوند آنقدر دفع نواقص از آن می‌نماید و آن قدر بالا می‌بردتا به صورت بهترین عمل در آید.

­البته بنابر احتمال دیگر می‌توان گفت: پروردگار در هنگام محاسبه در اعمالی که انجام داده‌اند خورده گیری ننموده ،جهات نقص و عیبی که در آنها است به حساب نمی‌آورد. در نتیجه در همه‌ی آنها معامله بهترین عمل را می‌کنند . بهترین عمل از نوع خودش مثلاً نمازشان را به جای بهترین نماز بپذیرند هر چند که مشتمل بر جهات نقص و بدیها می‌باشد و همچنین است سایر اعمال.