بِسم الّلهِ الرحمنِ الرحیم
قال الله العظیم:
وَ جَعَلْنَاهُمْ أَئمَّه يَدْعُونَ إِلىَ النَّارِ وَ يَوْمَ الْقِيَمَه لَا يُنصَرُون
و آنان(فرعونیان)را پیشوایانی قرار دادیم که به آتش (دوزخ) دعوت میکنند و(البته در)روز قیامت یاری نخواهند شد.
وَاَتبعَناهُم فِی هذِهِ الدُّنیا لَعنَه وَیَومَ القِیمَهِ هُم مِنَ المَقبُوحینَ ( قصص 41و42)
ودراین دنیا ، لعنتی بدرقه آنان کردیم وروز قیامت ، آنان از زشت چهرگان خواهند بود .
نقـش رهبـران در هـدایت و تـربیت جـامعـه
نکات مورد توجه آیات:
قران کریم نقش حکومت ها را در شکل دهی،تربیتی و عقیدتی جامعه بسیار مهم می‌داند.
در دیدگاه این کتاب آسمانی در زندگی دو خط وجود دارد:
یک خط تجسم یافته در رسالت‌های پیامبران و پیشوایان هدایت ودیگر خط تجسم یافته درفرهنگ جاهلیت و طاغوت‌ها. انسانی که در این روزگار زندگی میکند می‌تواند از ستمگران یا موافقان آنها باشد که در این صورت سرنوشتی همچون فرعون و سپاهیان او خواهد داشت و نیز می‌تواند از مومنان یا موافق آنانی باشد که در آخرت به عاقبتی نیکو دست می‌یابند.
سلطه‌گران فاسد امروزی در امتداد خط فرعون پیش می‌روند درحالی که جنبش‌های مکتبی و علمای ربانی امتداد دهنده خط پیامبران هستند .
نکته اول : بخش اعظم آیات سوره قصص اختصاص به جریان های حضرت موسی علیه السلام و فرعون دارد. قران کریم اهداف بسیاری را در بین این وقایع دنبال می کند . از جمله اینکه خطاب به پیامبرصلی الله علیه وآله می‌فرماید : "... فَانظُر کَیفَ کانَ عاقِبَهُ الظالِمین " (قصص 40)
سپس درآیه بعد می‌فرماید :ما آنها را امامان و پیشوایان قرار دادیم که دعوت به دوزخ میکنند.
"وَ جَعَلْنَاهُمْ أَئمَّه يَدْعُونَ إِلىَ النَّار"ِ
لازم به ذکر است قران مجید واژه ائمه را هم بر مورد پیشوایان هدایت و نور و نیز بر جلوداران ضلالت و گمراهی و نار اطلاق کرده است.
از ویژگی‌های این دو گروه از پیشوایان ، در حدیثی از امام صادق علیه السلام آمده است:
که گروه اول فرمان خدا را بر فرمان خلق و اراده خودشان مقدم می‌شمرند و حکم او را برترین احکام می‌دانند در حالی که گروه دوم فرمان خویش را بر فرمان خدا مقدم نموده و حکم خویش را قبل از حکم او می شمرند.
به نظر می رسد این سخن معصوم علیه السلام معیار شناخت خوبی برای تشخیص این دو گروه از رهبران ارائه می دهد.
نکته دوم: خدای سبحان در روز قیامت هر فرد و گروهی را به نام رهبری می‌خواند که در دنیا پیروی‌از او کرده و مطیع او بوده‌اند، پس هرکسی براساس عقیده‌ای که در دنیا داشته در پی امام خود در محشراست.
رهبران در آن روز دو گروهند:
1)پیشرو به سوی بهشت که در دنیا هدایت مردم را به امر خدا عهده دار بودند:
" وَ جَعَلناهُم اَئِمه یَهدونَ ... (انبیاء73)
2)پیشگام به طرف جهنم " وَ جَعَلْنَاهُمْ أَئمَّه يَدْعُونَ إِلىَ النَّارِ وَ يَوْمَ الْقِيَمَه لَا يُنصَرُون "
مانند فرعون که در دنیا در مخالفت احکام خدا و رسولش پیشگام قومش بود و در آخرت نیز پیشاپیش پیروان خود است .
نکته سوم : در آیه بعد قران کریم برای تاکید بیشتر چهره‌ی آنها را در دنیا و آخرت چنین ترسیم میکند . در این دنیا لعنتی پشت سر لعنت نصیب آنها کردیم "وَاَتبعَناهُم فِی هذِهِ الدُّنیا لَعنَه ... "
لعنت خدا به معنای طرد از رحمت الهی است و لعنت فرشتگان و مومنان نفرین است که هر صبح و شام نثار آنها می‌شود .
گاهی به طور عموم در لعن ظالمان و مستکبران داخل می‌شوند و گاه بالخصوص مورد لعن و نفرین واقع می‌شوند.زیرا هر کس تاریخ آنها را ورق می‌زند برآنها لعن و نفرین می‌فرستد.
نکته چهارم: مفسران با بررسی آیات قرآن سبب لعنت فرعون را از آن رو می دانند که فرعونیان پایه گذار سنت سیئه کفر ورزی و ستم پیشگی بوده‌اند .
در توضیح این سخن باید گفت:افراد انسانی وظیفه فناوری و نوپردازی دارند و دین اسلام همگان را به این امر دعوت کرده و مشوق هایی برای آنها نهاده است. به این معنا که شخص، رسم یا سنت جدیدی برای تامین نیاز روز جامعه ابتکار کند و آن را در میان مردم رواج دهد.
سنت ها و نوآوری ها به طور شفاف در کتاب و سنت نیامده لکن کلیات آن که کارهای مدیریتی است در کتابهای اسلامی هستند این که در آیه شریفه خداوند فرعون را لعنت میکند از آن روست که فرعونیان پایه‌گذار سنت سیئه کفر ورزی و ستم پیشگی بوده‌اند . و به جای اینکه راه را برای هدایت وتربیت جامعه‌ی ایمانی مهیا نمایند درسمت و سوی اهداف امامان نار حرکت می کنند.