قال الله العظیم :
وَ قیلَ لِلَّذینَ اتَّقَوْا ما ذا أَنْزَلَ رَبُّکُمْ قالُوا خَیْراً لِلَّذینَ أَحْسَنُوا فی هذِهِ الدُّنْیا حَسَنَه وَ لَدارُ الْآخِرَه خَیْرٌ وَ لَنِعْمَ دارُ الْمُتَّقینَ (نحل / 30)
هنگامی که به پرهیزکاران گفته می شود پروردگار شما چه نازل کرده است؟ می گفتند: خیر (و سعادت) برای کسانی که نیکی کردند در این دنیا نیکی است. و سرای آخرت از آن هم بهتر است و چه خوب است سرای پرهیزکاران !
الَّذینَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِکَه طَیِّبینَ یَقُولُونَ سَلامٌ عَلَیْکُمْ ادْخُلُوا الْجَنَّه بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ( نحل / 32)
.....هماناکه فرشتگان، جانشان را در حالی که خوب و شایسته اند می گیرند و (به آنان) می گویند سلام بر شما به سزای کارهایی که می کردید به بهشت درآیید.
نقــش اعـتقادات در رشـد و تربـیت
نکات مورد توجه آیات :
در تفاسیر آمده است در آن هنگام که پیامبر صلی الله علیه و آله در مکه بودند در موسم حج از اطراف شبه جزیره عربستان مردم گروه گروه وارد می شدند. چون مطالبی درباره پیامبراسلام صلی الله علیه و آله به گوششان رسیده بود، با افراد مختلفی که روبرو می شدند از آنها پیرامون این موضوع سؤال می کردند هرگاه از مشرکان این سؤال را می کردند آنها می گفتند: چیزی نیست. همان افسانه های خرافی گذشتگان است و هرگاه با مومنان روبرو می شدند و این سؤال را مطرح می کردند می گفتند: پروردگار ما جز خیر و نیکی نازل نکرده است.
متّقین به دلیل داشتن تقوا در برابر واقعیت وحی، تسلیم شده و قرآن را خیر محض می دانند و این اعتقاد و اعتراف به آن در تربیت، رشد و رسیدن به سعادت دنیا و آخرت تأثیر بسزایی دارد.
نکته اول :
تقواپیشگانی که مورد این سؤال واقع شده اند از آن کسانی هستند که از نظر ایمانی و پرهیز از گناه در مرتبه بالا و اعلی قرار دارند، و تقوای ایشان همیشگی و مستمراست.این افراد به جهت نورانیت تقوای الهی از اعتقادات بسیار خوبی برخوردارند از جمله اینکه ارزش وحی الهی (قرآن) را می دانند و معتقد به خیر محض بودن آن هستند «وَ قیلَ لِلَّذینَ اتَّقَوْا ما ذا أَنْزَلَ رَبُّکُمْ قالُوا خَیْراً... »
در مورد قرآن تعابیر گوناگونی همچون نور، ذکر، فرقان، شفاء، هدایت، حق، تذکر و ... به کار رفته است. ولی شاید این تنها آیه ای است که در آن تعبیر به خیر شده است.قران خیر محض است زیرا در بردارنده معارف و شرایعی است که در اخذ و عمل به آن خیر دنیا و آخرت به دست می آید .از دیدگاه این افراد ، قرآن تمام نیکی ها، سعادت ها و پیروزی های مادی و معنوی را دارا است و در همه ی زمینه ها مثل تعلیم و تربیت، سیاست، اقتصاد، امنیت،آزادی و... جامع ترین دستورات را دارا می باشد.
نکته دوم :
خداوند در جواب پاسخ زیبای متقین که قرآن را سراسر خیر می دانستند می فرماید:
« خَیْراً لِلَّذینَ أَحْسَنُوا فی هذِهِ الدُّنْیا حَسَنَه» آری مردم باتقوا به جهت اظهارنظر درست درباره دین و وحی الهی به خودش احسان کرده اند چون قرآن آنها را به خیر و خوبی دعوت نموده و ایشان به دستورات آن عمل کرده اند، به زندگی طیب و پاکیزه دست می یابند و پاداش نیکو میگیرند.این افراد ابتدا ، از دنیای خوشی برخوردار می شوند به دلیل اینکه می فرمایند: « فی هذِهِ الدُّنْیا حَسَنَه»و معلوم است که زندگی آخرت برای چنین مردمی از دنیایشان بهتر است چون خوشی آن زوال ناپذیر است . « لَدارُ الْآخِرَةِ خَیْرٌ وَ لَنِعْمَ دارُ الْمُتَّقینَ »
نکته سوم :
آیه« الَّذینَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِکَه طَیِّبینَ ...» بیان وضع مرگ متقین است؛ تقواپیشگان، انسانهایی پاک و مبرّا از ظلم و استکبار و هرگونه گناه هستند زیرا واژه " طیّب" وقتی به انسان نسبت داده می شود به معنای دور بودن او از آلودگی جهل فسق و کارهای زشت است.
بنابراین متّقین کسانی هستند که وقتی ملائکه آنان را قبض روح می کنند از هرگونه خباثت نظیر ظلم، شرک و معاصی عاریند.
قابل توجه اینکه بین دو واژه ی طاهر و طیب تفاوت است. طاهر در مقابل نجس است و طیب مقابل خبیث به کار می رود. طهارت دارای مراتب بوده و بر دو قسم می باشد: مادی و معنوی.
مادی و ظاهری: طهارت بدن ولباس واشیاء از نجاسات شرعی.
معنوی : طهارت عمل از معاصی، طهارت نفس از اخلاق رذیله، طهارت روح از توجه به غیرخدا.
بالاترین مرتبه طهارت اختصاص به اهل بیت علیهم السلام دارد « ... إِنَّما یُریدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهیراً »
اما طیب بودن یعنی خالی بودن از خباثت، کثافت، چرک و پلیدی اهل تقوا هنگام مرگ هیچ گونه پلیدی ندارند یعنی: یا اصلاً اهل معصیت نیودند و یا اینکه موفق به توبه و ازاله رذایل شده و یا با اعمال صالحه و سختی های هنگام مرگ و دعای مؤمنین بدون خباثت از دنیا می روند .
به همین سبب مورد استقبال فرشتگان قرار می گیرند « یَقُولُونَ سَلامٌ عَلَیْکُمْ ... » سلام بهترین درود و تحیت است و علاوه بر مفهوم خوش آمدگویی متقین اشاره به این دارد که ایشان پس از مرگ پیوسته در آسایش و سلامتند.