بسم الله الرحمن الرحیم
قال الله العظیم:
«فِيهِنَّ خَيْرَاتٌ حِسَانٌ»؛درآنها زنانی نیکو سیرت و زیبا صورت‌اند.
«حُورٌ مَّقْصُورَاتٌ فِي الْخِيَامِ»؛حوریانی که در سراپرده‌ها مستورند.
«لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنسٌ قَبْلَهُمْ وَلَا جَانٌّ»؛ پیش از همسران بهشتی‌شان دست هیچ انس و جنی به آنان نرسیده است.
«مُتَّكِئِينَ عَلَىٰ رَفْرَفٍ خُضْرٍ وَعَبْقَرِيٍّ حِسَانٍ»؛بربالش های سبز و فرش‌های زیبا تکیه می‌زنند.
«تَبَارَكَ اسْمُ رَبِّكَ ذِي الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ»؛ همیشه سودمند و بابرکت است نام پروردگارﺑﺎ ﺷﻜﻮﻩ ﻭ ﺍﺭﺟﻤﻨﺪﺕ. (70-78 الرحمن)
نمـره عـالی از مـربـی
آیا تاکنون اندیشیده‌اید تربیت شدگان قرآنی که به فضل و رحمت الهی به بهشت راه یافته‌اند چه شاخص‌هایی داشته‌اند؟ و چه عناوینی و اسمایی را به خود اختصاص داده‌اند ؟به نظر می‌رسد فکر کردن به شاخص‌ها و شناسایی آنها نظیر: نماز ، انفاق ، اخلاص و خوف از خدا و.... اذهان رابه خود مشغول داشته و دارد اما اینکه به عنوان مثال چه میزان از خوف و خشیت، و با چه درجه‌ای می‌تواند مجوز ورود به جنت الهی را صادر کند در پرده ابهام است !!! که باید برای کشف آن تلاش نمود .
و نیز اینکه خداوند برای ساکنان بهشت چه نام‌ها و عنوان‌هایی را برمی‌گزیند باید تبیین شود، زیرا از دل این بحث زیبا می‌توان کدهای تربیتی خوبی را بدست آورد . اینک برای کشف تعبیر زیبا و منحصر به فرد "خَيْرَاتٌ حِسَانٌ " مقدمه‌ای را مطرح می‌کنیم.
انسان‌ها در دنیا برطبق قوانین کشورشان و نیز در قالب تمایلات و علاقه‌مندی‌ها نامگذاری می‌شوند که به طور معمول توسط والدین صورت می‌گیرد . آموزه‌های دینی در این مقوله مداخله کرده و توصیه به انتخاب نام نیکو دارند به طوری که مولا علی علیه السلام می‌فرمایند:" ...وَحَقُّ الْوَلَدِ عَلَى الْوَالِدِ أَنْ يُحَسِّنَ اسْمَهُ... "
منطق قرآن کریم در بحث نامگذاری بسیار دقیق است و گویا بر اساس مهمترین وصف و شاخص افراد است به عنوان مثال عناوینی همچون : متقین ، صابرین ، محسنین، مقربین ، ابرار و... معرف صفت برجسته این اشخاص
بوده بر مردان و زنان اطلاق می‌شود ( بدون لحاظ جنسیت) در موارد معدود و انگشت شماری نامگذاری براساس جنسیت صورت گرفته است نظیر" خَيْرَاتٌ حِسَانٌ "زنان نیکو سیرت ،زیبا صورت.
دو نمونه ازاحادیث معصومین علیهم السلام در توصیف این بانوان را مرور می‌کنیم:پیامبر (صلی الله علیه و آله)می‌فرمایند : فِیهِنَّ خَیْرَاتٌ حِسَانٌ یعنی خوش اخلاق و زیبارو هستند.در حدیثی دیگر از امام صادق علیه السلام میخوانیم:"الْخَیْرَاتُ الْحِسَانُ مِنْ نِسَاءِ أَهْلِ الدُّنْیَا وَ هُنَّ أَجْمَلُ مِنَ الْحُورِ الْعِین.امام صادق (علیه السلام) الخَیْرَاتُ الْحِسَانُ"از زنان دنیا هستند که از حورالعین زیباترند.وقتی خداوندی که خود خالق همه خیرها و خالق همه زیبایی‌هاست ، خیرها و زیبایی‌های این بانوان را- ارزیابی نموده و در تعبیری بسیار ارزشمند آنان را خیرات حسان معرفی می‌کند بببین
چه خبر است !!! گویا ذات اقدس الهی در مقام معرفی این برجسته‌ترین ساکنان بهشت تمام خوبی‌های آنان را در قالب این الفاظ ریخته و ایشان را به جامعه جهانی عرضه کرده است تا الگوی همگان باشند.
نکته اول: خداوند متعال در سوره الرحمن از آیه ۴۶ اوصاف بهشتیان و نعمت‌های مادی و معنویشان را توصیف نموده است. در آیه ۷۰ خبر از مهمترین افراد حاضر در این بهشت‌ها میدهد و می‌فرماید:" فِيهِنَّ خَيْرَاتٌ حِسَانٌ "
در مورد ضمیر" فِيهِنَّ" احتمالاتی داده است از جمله:مراد دو بهشتی است که ذکرش گذشت «وَمِن دُونِهِمَا جَنَّتَانِ"
بنابر یک احتمال دیگر چهار بهشت را شامل می‌شود. با این توضیح که وعده‌ی داده شده در آیه ۴۶ را نیز در بر- می‌گیرد "وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ"
کلمه" خیر" بیشتر در معانی و جمال معنوی به کار می‌رود. بنابر نقلی این واژه در اصل" خیرات( با تشدید) بوده است که مخفف شده است.
" حسان" جمع"حسناء"به معنای زن زیبا چهره است. مجموعه زیبایی‌ها در این آیه قرآن با کلام معصومین علیهم السلام توضیح داده می‌شود .از امام صادق علیه السلام در باره این آیه شریفه سئوال می‌شود.ایشان می‌فرمایند:" قَوْلِ اللَّهِ -عَزَّوَجَلَّ فِیهِنَّ خَیْراتٌ حِسانٌ قَالَ هُنَّ صَوَالِحُ الْمُؤْمِنَاتِ الْعَارِفَاتِ"
زنان صالح مؤمن صاحب درایت و اندیشه با این نام زیبا مورد تحسین پروردگارشان قرارگرفته‌اند.این بانوان الگویی برای تمام زنان عالم محسوب می‌شوند .عالی رتبه بودن این زنان بسیار مهم است.
نکته دوم:دیگر نعمت‌های بهشتی مطرح شده در آیات پایانی سوره الرحمن حاکی از اکرام ویژه ایزد منان برای بهشتیان است تخت‌های زیبا و تزیین شده با بهترین پارچه‌ها " مُتَّكِئِينَ عَلَىٰ رَفْرَفٍ خُضْرٍ وَعَبْقَرِيٍّ حِسَانٍ"
ﺑﺮﺑﺎﻟﺶﻫﺎﻱ ﺳﺒﺰ ﻭ ﻓﺮﺵﻫﺎﻱ ﺯﻳﺒﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﻣﻰﺯﻧﻨﺪ.
برای"رَفْرَفٍ" در واژه‌نامه‌ها معانی گوناگون یاد شده است مانند باغ‌های بهشت، مجالس ،فرش‌ها و تشک‌ها و- پشتی‌هایی که به آنها تکیه می‌زنند."عَبْقَرِيٍّ " نوعی از فرش است. گفته شده خدا آن را نمونه‌ای برای فرش‌های بهشتی قرار داده و به معنای دیباج و فرش‌های منقش به رنگ‌های گوناگون آمده است.
در این آیه مجدداً با کلمه (حسان) روبرو می‌شویم. گویا خداوند زیبا آفرین زیباپسند برای زیبارویان عالم آخرت همه چیز را در نهایت جمال خلق کرده و در اختیارشان قرار میدهد.
بهشت همه چیزش ممتاز است میوه‌ها ،غذاها، قصرها ،فرش‌هاو خلاصه تمام امکانات آن در نوع خود بی‌نظیر است وبه طور مسلم نمی‌تواند این تعبیرات تمام آن مفاهیم بزرگ و زیبا را در خودش جای دهد به نظر برخی از مفسران در مقایسه با آیه"مُتَّكِئِينَ عَلَىٰ فُرُشٍ بَطَائِنُهَا مِنْ إِسْتَبْرَقٍ وَجَنَى الْجَنَّتَيْنِ دَانٍ" نوع تزئینات بهشت برای خانمها با آقایان تفاوت دارد!!
نکته سوم :در آخرین آیه این سوره می‌فرماید پر برکت و زوال ناپذیر است نام پروردگارت که صاحب جلال و- اکرام است" تَبَارَكَ اسْمُ رَبِّكَ ذِي الْجَلَالِ وَالْإِكْرَام" در واقع آیه پایانی سوره الرحمن مدح و ثنای خدای متعال است که ین نعمت‌ها را به بشر ارزانی داشته است.
" تَبَارَكَ "به معنای بسیاری خیرات و برکات الهی است و متناسب با رحمت پروردگار است که محور اصلی سوره است.