بِسم الّلهِ الرحمنِ الرحیم
قال الله العظیم:
يا بُنَيَّ أَقِمِ الصَّلاه وَ أْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ اصْبِرْ عَلى ما أَصابَكَ إِنَّ ذلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ (17لقمان )
فرزندم ! نمازرا به پادار و امر به معروف و نهی از منکر کن و بر آنچه از سختی ها به تو می‌رسد مقاومت کن که این (صبر)از امور واجب و مهم است.
یاد آوری مفاهیم کلیدی ،لازمه تربیت پایدار
نکات مورد توجه آیه:
بر طبق آیات قرآن کریم وظایف بسیار مهمی بر دوش والدین نهاده شده است.از جمله پاکسازی درونی با دوری از شرک ،تربیت اعتقادی با توجه دادن به نظارت الهی ،باز سازی روحی با نماز، مسئولیت پذیری نسبت به اجتماع با فریضه امر به معروف و نهی از منکر.
در میان همه‌ی این مسئولیت های والدین، مساله نماز از اهمیت ویژه‌ای بر خوردار است.زیرا علاوه برخانواده،قرآن کریم هر کجا از متقین و مؤمنین، محسنین و مخبتین و دولت مردان سخن می‌گوید بحث نماز را به میان می‌آورد. به عنوان نمونه می‌فرماید:
. الَّذينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاه وَ آتَوُا الزَّكاه وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَه الْأُمُورِ (41حج)
وظیفه حکومت نیز نماز است چون آیه شریفه به صراحت اعلام می‌کند کسانی که وقتی قدرت و امکانات -پیدا کردند نماز را به پا می‌دارند. قرآن طبقات مردم را در برابر نماز این گونه معرفی می‌کند.
عاشقان ،دنیا پرستان ،بی‌نشاطها ،مسخره کنندگان ،مانعین نماز
نماز عاشق نماز ابراهیم خلیل الرحمن علیه السلام است که فرزندش را در بیابان بی‌آب و علف برای اقامه نماز سکنی- می‌دهد"رَبَّنا إِنِّي أَسْكَنْتُ مِنْ ذُرِّيَّتي بِوادٍ غَيْرِ ذي زَرْعٍ عِنْدَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنا لِيُقيمُوا الصَّلاه ..." (37ابراهیم)
دنیا پرستان نمازشان به گونه‌ای است که با دیدن زرق وبرق دنیا نماز را کنارمی‌گذارند و به دنبال آن می روند
" وَإِذا رَأَوْا تِجارَه أَوْ لَهْواً انْفَضُّوا إِلَيْها وَ تَرَكُوكَ قائِماً... " (11جمعه)
بی نشاطها کسانی هستند که نمازشان را دوست نداشته و برایشان سنگین است." وَ اسْتَعينُوا بِالصَّبْرِ وَ-
الصَّلاه وَ إِنَّها لَكَبيرَه إِلاَّ عَلَى الْخاشِعينَ " (45 بقره)
مسخره کنندگان نماز نیز شرح حالشان در سوره مائده آیه 58 آمده است"وَإِذا نادَيْتُمْ إِلَى‌الصَّلاه اتَّخَذُوها هُزُواً وَ لَعِباً ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا يَعْقِلُونَ "
نکته اول : لقمان حکیم بعد از تحکیم پایه‌های مبداء و معاد که اساس همه اعتقادات مکتبی است به مهمترین اعمال یعنی مسأله نماز پرداخته می‌فرماید پسرم نماز را به پادار" يا بُنَيَّ أَقِمِ الصَّلاه"
بااین که در قرآن مجید 28 مورد درکنار نماز از زکات یاد شده اما دراین جا کنار نماز امر به معروف ذکر شده است. شاید به جهت اینکه مورد خطاب فرزنداست و فرزندان معمولاً ثروتی ندارند که زکات بپردازند.
نکته دوم: بعداز برنامه نماز به مهمترین دستور اجتماعی یعنی امربه معروف و نهی ازمنکر پرداخته می‌گوید: مردم را به نیکی ها و معرف دعوت کن و از منکرات و زشتی ها بازدار"وَ أْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهَ عَنِ الْمُنْكَرِ"
به طورمسلم‌اگرجوانان بخواهند در جامعه امربه معروف و نهی‌ازمنکر نمایند بایددارای آگاهی و معرفت باشند.
علی علیه السلام در نامه 31 در مورد جوانان می‌فرمایند:
" وَأْمُر بالمَعْرُوف تَكُن من أهلِهِ، وأنْكِر المُنْكَرَبیدک ولسانِك، وبايِنْ مَن فَعَلَه بجُهْدِك" به کار نیک امر کن تا خود در زمره‌ی نیکوکاران باشی و با دست و-زبانت از بدی باز دار و بکوش که خود را از بدکاران جدا سازی.
نکته سوم:مسلم است که در همه کارها ی اجتماعی مخصوصاً در برنامه ی امر به معروف و نهی از منکر،مشکلات فراوانی وجود دارد به یقین گروهی در مقام اذیت وآزار و متهم ساختن آمران به معروف و ناهیان از منکر بر می‌آیند که بدون صبر و استقامت و شکیبایی هرگز نمی توان بر مشکلات پیروز شد.
بنا براین لقمان حکیم برای پایدارشدن مسائل تربیتی که به فرزندش یاد آور شده است می‌فرماید: در برابر مصائب و مشکلات که بر تو وارد میشود صابر و شکیبا باش که این از وظایف حتمی و کارهای اساسی هر انسانی است. "وَ اصْبِرْ عَلى ما أَصابَكَ إِنَّ ذلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ"
"عزم"به معنی اراده محکم است در تعبیر به "عزم الامور" دو احتمال داده شده است.
الف)کارهایی است که دستور موکد از سوی پروردکار به آن داده شده است.
ب)کارهایی که انسان باید نسبت به آن عزم آهنین و تصمیم راسخ داشته باشد.
خداوند در آیاتی دیگر از قران از تعبیر عزم الامور استفاده نموده است. "وَ لَمَنْ صَبَرَ وَ غَفَرَ إِنَّ ذلِكَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ (43 شوری)
وَ إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ ذلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ (186آل عمران)
گویا در آیه شریفه خداوند بازبان لقمان حکیم به جوان می گوید: تصمیم قلبی بر انجام کاری گرفته و در دل آن را گره بزن و در این عقد قلبی محافظت و جدیت و صبر داشته باش و نخواه که از آن صرف نظر نمایی که این خود نشان دهنده شهامت نفس و قدرت تواست.