بِسم الّلهِ الرحمنِ الرحیم
قال الله العظیم:
انَّا نَحْنُ نُحْيِ الْمَوْتى وَ نَكْتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُمْ وَ كُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْناهُ في إِمامٍ مُبينٍ (12یس)
همانا ما مردگان را زنده می‌کنیم وآن چه را از پیش فرستاده‌اند وآثارشان را می‌نویسیم و هر چیزی را در-(کتاب و)پیشوایی روشن بر شمرده‌ایم.
آثار تربیتی معاد (پرونده اعمال)
عظمت و اهمیت سوره یس در بیان اصول سه‌گانه توحید ، نبوت و معاد است.
توجه به معاد دارای آثار تربیتی فراوان می‌باشد.تمام اعمال آدمی از کوچک و بزرگ در پرونده ثبت میشود قضاوت و داوری خداوند بر پایه مستندات اعمال و گواهی پیامبران و شاهدان است به دلیل آیه قرآن که میفرماید" وَ وُضِعَ الْكِتابُ وَ جِيءَ بِالنَّبِيِّين وَالشُهَداء ..." (زمر69 )
پیامبر صلی الله علیه وآله فرمودند: در قیامت هنگامی که نامه اعمال به عده‌ای داده میشود می‌گویند : چرا کارهای خوب ما در آن ثبت نشده است به آنها گفته میشود خداوند نه چیزی را کم و نه آن را فراموش می‌کند.بلکه کارهای خوب شما به خاطر غیبتی که کرده‌اید از بین رفته است ....... (بحار ج 72-ص-259 )
نکته اول:مساله رستاخیز و ثبت وضبط اعمال برای حساب و جزا از اهمیت زیادی برخوردار است میفرماید: ما مردگان را زنده می‌کنیم" انَّا نَحْنُ نُحْيِ الْمَوْتى "
تکیه روی عنوان " نَحْنُ "اشاره به این است که با قدرت عظیمی که همه درما سراغ دارید دیگر جای بحث و گفتگو نیست که چگونه استخوان‌های پوسیده از نوجان می‌گیرد.علاوه بر آن "نَحُن" می‌تواند اشاره به حضور فرشتگان در موقع زنده شدن مردگان باشد که آنها واسطه انجام این کار می‌شوند.
جمله فوق در برابر عقاید انحرافی و انکار آمیز کافران است که معاد را باور نداشته‌اند خداوند با صراحت و قاطعیت از زنده شدن مجدد سخن می‌گوید.
نکته دوم: نه تنها مردگان زنده می‌شوند بلکه تمام آنچه را از پیش فرستاده‌اند وتمام آثار آنها رامی‌نویسیم."وَ نَكْتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُمْ"
مراد از جمله" ما قَدَّمُوا "اعمالی است که قبل از مرگ خودشان انجام دادند و از پیش برای روز جزای‌خود فرستادند.
ومراد از به "آثارَهُمْ " اعمال صالح و باقیات الصالحات است که برای بعد از مردن خود بجا گذاشتند که یا سنت خیری است که مردم بعد از او به آن سنت عمل کنند و یا علمی است که از خود به جای گذاشته که مردم از آن علم بهره‌مند شوند و یا مسجدی است بنا کرده ،تا مردم بعد از او در آن نماز بخوانندو.....
ممکن است کسی سنت شری مرسوم کرده و مردم بعد از او هم به آن سنت عمل کرده‌اند و یا محلی برای فسق و نافرمانی خدا بنا نهاده ،همه اینها آثار آدمی است ،که خدا به حسابش می آورد .
منظور از " نَكْتُبُ " درعبارت " وَ نَكْتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُمْ" نوشتن آثار و ثبت آن در صحیفه اعمال به وسیله مامورین (ملائکه نویسنده ) باشد.
نکته سوم: از آیات قرآن کریم چنین برمی‌آید که اعمال انسان در چند کتاب ثبت و ضبط می‌گردد،تا به هنگام حساب هیچ گونه عذر و بهانه‌ای برای کسی باقی نماند.
1-"نامه اعمال شخصی" است که ثبت کننده تمام کارهای یک فرد در سراسر عمر اوست قرآن می‌گوید : روز قیامت به هر کس گفته میشود خودت نامه اعمالت را بخوان ،کافی است که خود حسابگر خویش -باشی." اقْرَأْ كِتابَكَ كَفى بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسيباً " (14اسراء)
در اینجا فریاد مجرمان بلند میشود و می‌گویند:وای بر ما ! این چه کتابی است که هیچ گناه کوچک و بزرگی نیست مگر اینکه آن ثبت و امضا کرده است. "وَ وُضِعَ الْكِتابُ فَتَرَى الْمُجْرِمينَ مُشْفِقينَ مِمَّا فيهِ وَ يَقُولُونَ يا وَيْلَتَنا ما لِهذَا الْكِتابِ لا يُغادِرُ صَغيرَه وَ لا كَبيرَه إِلاَّ أَحْصاها ... (49/کهف)
این همان کتابی است که نیکوکاران آن را در دست راست دارند و بد کاران در دست چپ.چنانچه در سوره حاقه(19-25) آمده است .
2-کتابی است که نامه اعمال امت‌ها است و بیانگر خطوط اجتماعی زندگی آنها می‌باشد چنانکه قرآن میفرماید: "وَ تَرى كُلَّ أُمَّه جاثِيَه كُلُّ أُمَّه تُدْعى إِلى كِتابِهَا الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (28جاثیه)
3-قران کریم از وجود کتابی خبر می‌دهد که تمامی موجودات و آثار آنها در آن نوشته شده که این همان -لوح محفوظ است.
نکته چهارم: در ادامه آیه میفرماید : همه چیز را در "کتاب مبین" احصا کرده‌ایم . "وَ كُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْناهُ في إِمامٍ مُبينٍ"
منظور از "إِمامٍ مُبينٍ" لوح محفوظ است.لوحی که از دگرگونی محفوظ است و مشتمل است بر تمامی جزئیاتی که خدای سبحان حکم و قضا نموده است در نتیجه آمار همه چیز حتی حوادث جهان نیز در آن هست . این کتاب در کلام خدای تعالی به اعتبارهای مختلف نام‌هایی همچون ام‌الکتاب ،کتاب مبین ،لوح محفوظ و امام مبین نام گرفته است.