اضـطرار تـربیتــی (1) (احقاف/17)

بسم الله الرحمن الرحیم

قال الله العظیم­

«والَّذي قالَ لِوالِدَيْهِ أُفٍّ لَكُما أَتَعِدانِني‏ أَنْ أُخْرَجَ وَ قَدْ خَلَتِ الْقُرُونُ مِنْ قَبْلي‏ وَ هُما يَسْتَغيثانِ اللَّهَ وَيْلَكَ آمِنْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَيَقُولُ ما هذا إِلاَّ أَساطيرُ الْأَوَّلينَ»؛­ ­ ­ ­ ­

و آن که به والدین خود گفت: ­اُف برشما آیا به من وعده می‌دهید که (پس از مرگ از گور )خارج گردم­در حالی که نسل‌های بسیاری پیش از من گذشته‌اند (وهرگز زنده نشده‌اند) ولی والدین او،خدا را ­به فریاد رسی می‌خوانند (و به او می‌گویند)وای بر توایمان بیاور ،قطعاً وعده خداوند حق است امّا او می‌گوید: این (وعده‌ها) جز افسانه ­پیشینیان نیست.­ ­(احقاف 17)

­

اضــطرار تــربیتــی

آیه ۱۵ سوره احقاف طرز فکر و اندیشه یک نسل صالح را ذکر می‌کند.خصوصیت‌های نسل صالح عبارت است ­از:روح شکرگزاری و قدردانی نسبت به نعمت‌ها و محبت‌های خلقت "رَبِّ أَوْزِعْني‏ أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتي"‏ توفیق عمل و کار مفید که مورد رضایت خدا باشد " أَنْ أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ "­توجه به نسل آینده و اصلاح آن نسل "وَ أَصْلِحْ لي‏ في‏ ذُرِّيَّتي‏"

حالِ توبه و بازگشت از تقصیرها و کوتاهی که در گذشته صورت گرفته است" إِنِّي تُبْتُ إِلَيْك"‏ حالت تسلیم به حق ­و مقرراتی که خداوند در تکوین یا تشریح قرار داده است.تخلف از این مقررات است که سبب نابودی و هلاکت می‌شود "وَ إِنِّي مِنَ الْمُسْلِمين‏"­­­­ ­

درباره این نسل می‌فرماید :آنانند کسانی که بهترین آنچه را انجام داده‌اند از آنان می‌پذیریم و از بدی‌هایشان در می‌گذریم ،در حالیکه در زمره بهشتیانند.( این بهشت همان) وعده راستی است که همواره به آنان وعده داده می‌شود." أُولئِكَ الَّذينَ نَتَقَبَّلُ عَنْهُمْ أَحْسَنَ ما عَمِلُوا وَ نَتَجاوَزُ عَنْ سَيِّئاتِهِمْ في‏ أَصْحابِ الْجَنَّه وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذي كانُوا يُوعَدُونَ "

آیه بعد درباره یک نسل منحرف است، نسل مغرور، خام، نپخته که به پدر و مادر توهین می‌کند و می‌گوید: اُف بر شما ،آنها را تحقیر می‌کند به افکار و عقاید آنها می‌خندد پدر و مادری که متدین هستند حاضر نیستند هیچ چیز بر خلاف دین و ایمان بشنوند و از آن طرف هم می‌بینند عزیز‌شان اینطور حرف می‌زند ناراحت می‌شوند و می‌گویند: وای برتو، انکار نکن وعده خدا حق است."وَيْلَكَ آمِنْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ "

یکی از دردناکترین امور این است که پدر و مادر متدین از فرزند عزیزشان بی دینی وکفروارتداد ببیننددر این وقت است که فریاد استغاثه‌شان به آسمان بلند می‌شود اما او می‌گوید اینها چیزی جز افسانه پیشینیان نیست!

نکته اول: بر طبق گزارش این آیه ما ­با نسلی مواجه هستیم که دچار انحرافات فکری و اخلاقی است که باید آنها را چاره کرد روشی که به طور معمول در مقابل این نسل ­پیش گرفته شده است . انتقاد و مذمت است در حالی‌که از نظر روانشناختی طبع انسان به ویژه جوانان نوپسند است.

­نواندیشی و نوآوری را ارزشمند می‌خوانند وچنین القا می‌کنند. همان‌گونه که انسان ها لباس کهنه فاقد ارزش را ­دور می‌اندازند باید عقاید اصیل اسلامی و سخنان انبیا را که پیش از ۱۰۰۰ سال بر آنها گذشته و کهنه شده‌اند را کنار گذاشت ! اتمام این مطلب در دل جمله: "أَساطيرُ الْأَوَّلينَ­ "­ نهفته است . شکی در بطلان این سخن نیست اما چه باید کرد؟

­نکته دوم: فرزند نو اندیش به والدین "اُف" می‌گوید و با این کلام اعلام بیزاری و ابراز ناخشنودی می‌کند چرا؟ چون ­بحث قیامت با حساب های او درست در نمی‌آید !" أَتَعِدانِني‏ أَنْ أُخْرَجَ وَ قَدْ خَلَتِ الْقُرُونُ مِنْ قَبْلي" او می‌خواهد مسئله معاد را حس کند، تجربه نماید و چون به نظرش کسی از اقوام پیشین تاکنون -زنده نشده و برنگشته است حرف پدر ومادر را نمی‌پذیرد چه باید گفت؟

جریان معاد و زندگی پس از مرگ آن چنان پیچیده و دشوار است که آراء ­متفکران بشری با ابهام ونا - بسامانی برخورد کرده است نه تنها مادیون و منکران مبدأ عالم بلکه برخی از معتقدان به مبدأ عالم و مومنان به آفریدگار جهان درباره قیامت تردید داشته و آن را نپذیرفته‌اند .

نکته سوم: در شرایطی سخت پدر و مادر دغدغه‌مند از خدا طلب می‌کنند پناهشان دهد."وَ هُما يَسْتَغيثانِ اللَّه" کلمه ( يَسْتَغيثانِ ) از مصدر استغاثه است که به معنای طلب پناه­ ( غوث) از خداست در واقع والدین این نسل از خداوند می‌خواهند که در اقامه حجت و متمایل کردن دل فرزند به سوی ایمان کمکشان فرماید.

به فرزند می‌گویند: وای بر تو به خدا به پیامبر ایمان بیاور"وَيْلَكَ آمِنْ "­­به معاد ایمان بیاور و مطمئن باش که وعده خدا (به معاد به وسیله رسولانش داده است) وعده‌ای است حق­­"إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ " جمله تاکیدی وعده خدا حق است که به معاد اشاره دارد در مواردی دیگر از قرآن­­کریم به کار رفته است که سخنی است بسیار درست وسنجیده اما چرا مورد پذیرش قرار نمی‌گیرد؟

شاید بتوان گفت: اعتقاد به قیامت و ایمان به روز جزا موجب پذیرش تعهدو مسئولیت بوده انسان را از هوس بازی وزور مداری باز می دارد و در برابر قوانین خاضع می‌کند چنانکه انکار معاد جهت توجیه تبهکاری ها و خوشگذرانی های عامل موثری است.

­

... ادامه دارد.