قال الله العظیم :
وَعَدَ اللَّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دینَهُمُ الَّذِی ارْتَضى لَهُمْ و لَیُبَدِّ لَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً یَعْبُدُونَنی لا یُشْرِکُونَ بی شَیْئاً وَ مَنْ کَفَرَ بَعْدَ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ (نور55)
خداوند به کسانی که از شما ایمان آوردهاندو اعمال صالح انجام دادهاند وعده میدهدکه آنها را قطعاً خلیفه روی زمین خواهد کرد. همان گونه که پیشینیان را خلافت روی زمین بخشید و دین و آیینی را که برای آنها پسندیده پا برجا و ریشهدار خواهد ساخت و خوف و ترس آنها را به امنیت و آرامش مبدل میکند.آن چنان که تنها مرا میپرستند و چیزی را برای من شریک نخواهند ساخت و کسانی که بعد از آن کافر شوند فاسقند.
وَ أَقیمُوا الصَّلاه وَ آتُوا الزَّکاه وَ أَطیعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ (نور56)
و نماز را بر پا دارید و زکات را بدهید و رسول خدا را اطاعت کنید تا مشمول رحمت (او)شوید.
اطاعـت و حکـومت صـالحـان (2)
نکات مورد توجه آیات:
انسانهای رشد یافته و تربیت شده با ایمان و عمل صالح موفق به تحقق نوید الهی می گردند.
هدف حقیقی از حکومتی که خدا به صالحان میدهد تسلط بر مردم نیست بلکه قصد و حکمت آن همان پرستش خدا و شرک نیاوردن نسبت به اوست. بقاء این حکومت نیز در گرو ایمان و عمل صالح میباشد و اگرکسانی از این مسیر خارج شوند فاسقند.
راه رسیدن به آن حکومت تداوم نماز، زکات و اطاعت رسول خدا ( پذیرش ولایت رهبری ) است .
نکته اول: از مجموع آیه 55 سوره نور چنین بر میآید که خداوند به گروهی از مسلمانان که دارای دو صفت ایمان و عمل صالح باشند نوید دادهاست که حکومت روی زمین را از آن خود میسازند "لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الارض" و به دنبال آن توفیق مییابند که آئین حق را به طور اساسی و ریشه دار درسراسر گیتی نشر دهند" وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دینَهُمُ الَّذِی ارْتَضى لَهُمْ........"
تمکین هر چیزی به معنای برقرار کردن آناست درمکان و کنایه از ثبات آن شی و زوال اضطراب.
تمکین دین عبارت است از: اینکه آن را درجامعه مورد عمل قرار دهند یعنی هیچ کفری جلوگیرش نشود و به امور دین اهانتی وارد نگردد اصول و معارفش مورد اعتقاد همه باشد و درباره آن اختلاف و خصومتی نباشد. این دین پسندیده وقتی در جامعه پا بر جاشود دیگر سهل انگاری در اجراءاحکام و عمل بفروع آن نخواهد بود و همواره اجتماعشان از لکه نفاق پاک است.
نکته دوم : وعده زیبای دیگری که خداوند در آیه شریفه برای حکومت صالحان نوید میدهد از میان رفتن تمام اسباب خوف و ترس و وحشت و نا امنی است "وَلَیُبَدِّ لَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً ...."مراد از تبدیل خوفشان به امنیت این است که چنان آرامش بر مجتمع آنان سایه میافکند که نه از دشمنان داخلی(نفاق) بر دین و دنیای خود میترسند و نه از دشمنان خارجی(کفر) نه دشمن علنی سلب آرامش میکند و نه دشمن پنهانی همهی این مطالب به جهت آن است که واژه
"أَمْناً"مطلق به کار رفته است. شامل تمام ابعاد امنیتی نظیر امنیت: مالی، جانی، عِرض و آبرو، سیاسی ، اجتماعی ، اقتصادی و... میشود.
نکته سوم : در جامعهی به تمام معنا صالح، فقط خدا عبادت میشود و چیزی را شریک او نمیگیرند.
" یَعْبُدُونَنی لا یُشْرِکُونَ بی شَیْئاً ...." بنابر این قصد این حکومت سلطه نیست. بلکه عبادت، خالصانه پروردگار است که شرایط و امکانات آن فراهم میگردد. بدان نحو که انسان ها از دام های بندگی گمراه کننده نجات یافته و به نعمت بزرگ عبودیت دست مییابند.
تعبیر" شَیْئاً" اشاره به این مطلب داردکه تمام موارد رفتارهای شرک آلود اعم ازسرسپردن به طاغوت، خم شدن در برابر زر و زور و تزویر، پرستیدن مال و زمین و نژاد......از بین میرود.
مسلم این است که این نعمت عظیم باید شکر حقیقی به دنبال داشته باشد. بنابراین درادامه آیه میفرماید کسانی که این نعمت یزرگ را کفران نمایند فاسق ونافرمان هستند زیرا هیچ بهانه وتوجیهی برای این کار ندارند. "وَ مَنْ کَفَرَ بَعْدَ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُون"
هنگامی که وعده خدا با جای گرفتن و استوار شدن دین برگزیده در سراسر زمین تحقق یافت دیگر افراد نافرمان هیچ دلیلی برای اعراض از آن ندارند.
نکته چهارم : درآیهی بعد خداوند راه رسیدن به آن حکومت را درجملهی کوتاه بیان میفرماید که: تداوم نماز وپرداخت زکوه وپذیرش ولایت ولی خدا در جامعه میتواند در جهت تحقق جامعهی مهدوی ریشه واساس است ."وَ أَقیمُوا الصَّلاه وَ آتُوا الزَّکاه وَ أَطیعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ "
بعضی از مفسران می گویند :" ترحمون" اشاره به نصرت ویاری خداوند دارد.بااین بیان که افرادی که دارای این ویژگیها هستند خداوند دردین یاریشان می کند.