قال الله العظیم :
وَ الَّذینَ هُمْ لِأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ
ومومنان رستگار کسانی هستند که امانت ها وپیمان های خود را رعایت می کنند .
وَ الَّذینَ هُمْ عَلى صَلَواتِهِمْ یُحافِظُونَ
آنان برنمازهای خود مواظبت دارند
أُولئِکَ هُمُ الْوارِثُونَ
آنان وارثانند
الَّذینَ یَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فیها خالِدُون
کسانی که بهشت برین را ارث می برند ودر آن جاودانه خواهند ماند مومنون 8 تا11
ایمان پویا وفعال نشانه ی رشد وفلاح ( 2)
نکات مورد توجه آیات :
خداوند درابتدای سوره ی مومنان از صفات برجسته وویژه آنها یاد می کند تاشعله های شوق وعشق را دردلها برای رسیدن به این افتخار بزرگ زنده نماید . صفاتی همچون خشوع درنماز ، پرهیز از لغو، حضور فعال در صحنه انفاق ، پاکدامنی وعفت و ...
اینک درادامه معرفی ایمان پویا وفعال به اوصاف دیگر ایشان ونتیجه آن (فلاح ورستگاری ) می پردازیم .
نکته اول : مومنان رستگار کسانی هستند که امانتها و پیمانهای خودرا رعایت می کنند. امانت درفرهنگ قرآن کریم دارای مفهوم وسیعی است ودر لغت به معنای هرچیزی است که سپرده شده مانند مال ، اسرار و... اگر کلمه ی " امانات " به کار رفته شاید برای آن است که دلالت برهمه ی اقسام امانت بنماید اعم از تکالیف الهی واعضا و نعمت ها و...
روابط مومنان بامردم بر اساس پای بندی به تعهد ها ومسئولیت ها استوار است ، نه بر بی مبالاتی وبی بندوباری .پس اگر چیزی را از کسی گرفتند این امر از دیدگاه آنان طوری است که اگر آن رابه صاحبش باز نگردانند ویا حفظ نکنند ( ماننداسرار ) به شخصیت ایشان زیان می رساند .
عاملی که زمینه ی ادای امانت رابرای مومنان فراهم می کند خشوع وتسلیم محض وپروای ایشان نسبت به خداست .یعنی هم انگیزه ی انسانی هست وهم انگیزه ای دینی .
در ادامه ی آیه خداوند از عهد های مومنان کامل یاد می کند می فرماید: "وَ الَّذینَ هُمْ لِأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ " 299
عهد : هرچیزی که انسان با صیغه عهد ملتزم شده باشد مانند نذر وسوگند
ممکن است مطلق تکلیف هایی باشد که متوجه مومنین شده برخلاف کلمه ی امانات واژه ی عهد رامفرد به کاربرده چون قران تمامی تکالیف رایک عهد می داند.
برخی از مفسران می گویند : عهد وامانت در واقع یک چیز است وموضوع آن مسئولیت انسان است .آدمی دربرابر دیگران مسئول چیزی است که می گیرد ( امانت ) ونیز مسئول چیزیست که می گوید ( عهد وپیمان )
مومنان عهد وامانت را مراعات می کنند "وَ الَّذینَ هُمْ لِأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ "
تعبیر "راعون " بسیار دقیق است . زیرا علاقه شدید مومنان را برحفظ اموال دیگران بیان می دارد . پس مومنان فکر وهمتشان تنها براین نیست که امانت را به صورتی که باشد برگردانند بلکه همواره آن را " مراعات " ونگاهداری می کند وبر آن مراقبت ومحافظت دارند وهمچنین پیمان ها رابا تاکید برپایداری بدان مراعات می نمایند . از بزرگترین پیمان هایی که مومنان کامل مراعات آن را می نمایند پیمان ولایت است .
نکته دوم :در آیه ی بعد می فرماید : آنان برنمازهای خود مواظبت دارند. "وَ الَّذینَ هُمْ عَلى صَلَواتِهِمْ یُحافِظُونَ " این آیه تاثیر وانعکاسی را که تمام ابعاد زندگی یک فرد برنماز می گذارد روشن می سازد یعنی هر انحرافی در هر بعدی از زندگی در نماز اثر دارد.
محافظت ومراقبت برنماز به معنی پای بندی به دیگر حدود شرعی نیز هست به این معنا که مومنان کامل درحدود وشرایط احکام شرعی سستی نمی ورزند، آنان از یک سو درنماز خود خاشع وتسلیم هستند واز سوی دیگر محافظت براوقات وشرایط نماز ، وضو ومقدمات آن دارند.
نکته سوم : بعداز ذکر این صفات ممتاز نتیجه نهایی آن رابه این صورت بیان می کند آنها وارثانند "أُولئِکَ هُمُ الْوارِثُونَ " همان وارثانی که بهشت برین رابه ارث می برند "الَّذینَ یَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ "
تعبیرارث بردن دو تفسیر دارد:
الف ) اشاره به این که مومنان بدون زحمت به بهشت می رسند همانند ارث . نایل شدن به مقامات عالی بهشت واین پاداش های عظیم دربرابر تلاش مومنان برای رسیدن به خود سازی بسیار اندک است .
ب) ارث بردن یعنی بهشت برای آنها می ماند بعد از آنکه احتمال می رفت دیگران با آنها شریک شوند .
درحدیثی از پیامبر صلی الله علیه وآله می خوانیم . هریک از شما بدون استثناء دارای دو منزل است منزلی دربهشت ومنزلی در دوزخ ، اگر دوزخی شود و وارد جهنم گردد اهل بهشت منزلگاه اورابه ارث می برند.
باتوجه به اینکه فردوس بهترین و برترین باغ های بهشت است معلوم می شود مرحله عالی بهشت اختصاص به مومنان رشد یافته وکامل دارد.