استاد رثایی ضمن تسلیت ایام شهادت حضرت فاطمه (علیهاالسلام) بیان داشت: عرفا رفع عیب از وجود انسان مهمتر از خوبیهاست چراکه وجود انسان سرشار از پاکیها می شود. اگر عیوب روحی خود را کم کنیم خوبیهاروی میآورند. اهل بیت (علیهم السلام) می فرمایند: اجتناب از سیئات اولی از اکتساب حسنات است.
شما به تنهایی آدم خوبی هستید کافی است کمی از بدیها مراقبت کنید؛ آنگاه بهار می شود و شکوفه های خوبیهای پنهان شما می شکفد. به همین دلیل است که خوبان ومقربان درگاه الهی اینقدر ما را از بدیها هراس داده اند.
بزرگان می فرمایند: باید از بیان تمام عیوب خود به عیبی بپردازیم که چند ویژگی دارد: اول اینکه اولویت داشته باشد و عیبی که بودنش خطرناک و نبودنش ارزشمند است. و دوم اینکه عمومیت داشته باشد یعنی اکثر انسانها کم وبیش با آن درگیر هستند. ویژگی سوم اینکه پنهان تر است و کمتر شناخته شده و بیشتر نیاز به گفتگو دارد و به عبارتی دیگر ناشناخته بودنش برای ما بیشتر است وآن تکبر است.
تکبر در مقایسه با صفات کلیدی مهم دیگر از ویژگی خاصی برخوردار است مثلا صفتی مانند حسادت تمام اهمیتش تنها در روابط بین انسانها رخ می دهد اما تکبر نه تنها بین انسانها رخ می دهد بلکه نسبت به خداوند متعال و نسبت به حق و حقیقت و حتی نسبت به خود فرد هم قابل تحقق است.
امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: مَن بَرِئَ مِن الكِبرِ نالَ الكَرامَه. لَيْسَ کُلُّ عَوْرَة تَظْهَرُ. اینطور نیست که هر عیبی را خودم بفهمم اما مشکل اصلی آن جایی است که عیب بر خود انسان پنهان بماند و بر او مخفی باشد تا بتواند خود را اصلاح کند و اتفاقا دیگران از او مطلع می شوند. لذا تمام تلاش مومن به این نحو باشد تا عیوب پنهان خود را پیدا کند.
امام علی (علیه السلام) می فرمایند: «معرفه المرء بعیوبه انفع المعارف» (غررالحکم حدیث4713). « كَفَي بِالمَرءِ كَيِّساً أَن يَعرِفَ مَعَايِبَهُ، كَفَي بِالمَرءِ جَهلاً أَن يَجهَلَ عَيبَهُ» (میزان الحکمه حدیث14763)
در شب معراج حضرت رسول اکرم (صلی ا... علیه و آله) پرسیدند: کدام رفتار با ارزشتر است؟ در آثار صفات مومن، حکمت را خبر یافتن و آگاهی از عیوبش می باشد. خداوند می فرماید: اینقدر بنده را نسبت به عیوبش بینا میکنم تا از عیوب دیگران دست بردارد، او را به دقائق نکات علمی بینا می کنم تا اینکه شیطان بر او مسلط نشود (وافی ج26 ص50)
امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: «إذا رأیتم العبد متفقدا لذنوب الناس ناسیا لذنوبه فاعلموا انّه قد مكر به» او دچار مکر خدا شده (وسائل الشیعه ج15 ص192 حکمت 224) هفت فضیلت را مطرح می کنند. حضرت علی(علیه السلام) میفرمایند: یکی هم تواضع است؛ تواضع عبارت است از شکست نفسی که انسان خود را بالاتر از دیگری ببیند: «اللهم ذلّل نفسی فی نفسی» خدایا من را در خودم بشکن و نفس مرا در نظر خودم خوار و ذلیل کن. طلبه باید خود رابشکند. تواضع آن است که آنچه را دوست داری دیگران به تو بدهند همان را به دیگران بدهی (حقایق در اخلاق و سیروسلوک، ص196)
روایت است که خداوند به حضرت موسی (علیه السلام) وحی کرد من قبول میکنم کسی را که برای عظمت من تواضع کند... (معراج السعاده). در روایت دیگر اهل تواضع دارای چهره ملکوتی و سیمای آسمانی هستند.
ایشان در پایان معیار تشخیص تواضع را اینگونه برشمرد: اول اینکه چون امثال گفتگو کند؛ اگر حق برزبان او جاری شود، اگر اعتراف کرده و شکر گزاری کند اصلا این امر بر او مشکل نبود، این علامت تواضع است واگر قبول آن سخت است متکبر است. در مجالسی که امثال او هستند اگر سخت و گران باشد بر او که دیگران مقدم باشند و او پایینتر بنشیند متکبر است والا خیر. با هرکه ملاقات کند سلام کند وترک مجادله کند اگرچه حق با او باشد. دعوت فقرا را اجابت کند. از پوشیدن لباسهای کهنه ابا نداشته باشد. پیامبر (صلی ا... علیه و آله) فرمودند: لباس کم قیمت و پست پوشیدن از ایمان است. این کار چند فایده دارد: اینکه مومنین به من اقتدا می کنند و اینکه دل را خاشع میکند. با کنیزان وغلامان در یک سفره غذا بخورد. و درنهایت اینکه دوست ندارد دیگران در برابر او بایستند.
روابط عمومی مکتب نرجس(علیهاالسلام)