بشارت و تربیت (فتح/1-3)

بسم الله الرحمن الرحیم

قال الله العظیم

«اِنا فَتَحْنا لَكَ فَتْحاً مُبيناً»؛

همانا ما گشایش آشکاری را برای تو پیش آوردیم.

«لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَ ما تَأَخَّرَ وَ يُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَ يَهْدِيَكَ صِراطاً مُسْتَقيماً»؛

تا خداوند برای توگناه پیش و پس را ببخشد و نعمتش را بر توتمام کند و تو را به راه راست هدایت نماید.

«وَ يَنْصُرَكَ اللَّهُ نَصْراً عَزيزاً»؛

و خداوند تو را با پیروزی شکست نا پذیری یاری نماید.

بــشارت و تـربـیت

زیباترین بشارت‌های قرآن کریم برای فرد و جامعه سرنوشت روشن و فتح وپیروزی است.

درواقع بشارت‌ها بعد از تصفیه جو، هدایت به سوی پیشرفت را محقق می‌نماید و موجب امیدواری وحرکت جامعه ایمانی می‌گردد.کامیابی حرکت‌های انقلابی در گرو باور وعده و بشارتهای پروردگاراست زیرا در این صورت روحیه‌ها تقویت شده و برای هرگونه رو به رو شدن با سختی و ناملایمی توانمند می‌شوند.جنبش‌های انقلابی ولایت مدار در پرتو باور وعده‌های جمیل الهی و درک افق روشن لحظه به لحظه جان می‌گیرند و به زندگی حیات تازه می‌بخشد. واژگان زیبایی همچون فتح (گشایش) ،مبین ،نعمت، مغفرت ونصرت در این -زمینه بسیار با اهمیتند. ­­

نکته اول: بعضی از مفسران گفته‌اندکه این آیه اشاره به فتح مکه یا صلح حُدیبیه دارد ولی به نظر می‌رسد­که دلالت بر فتح سیاسی و فرهنگی مکه دارد که بر فتح نظامی و جنگی آن پیشی داشت.می‌فرماید:

" اِنا فَتَحْنا ..."کلمات آیه شریفه طوری کنار هم قرار گرفته‌اندکه خبراز نعمتی بزرگ می‌دهند معلوم می‌شود خداوند به این مسأله اهمیت داده وعنایت ویژه‌ای داشته است که با آن منت گذارده است.

گفتنی است فتح گاهی در مبارزات سیاسی و زمانی در مبارزات نظامی است همچنین فتح مبین می‌تواند در مبارزات فرهنگی به کار رود.اعطای نعمت‌های چهارگانه به پیامبر صلی الله علیه وآله و برخورداری مسلمانان از آن بسیار قابل دقت است. در واقع چهار فضیلت بر این "فتح مبین"مترتب شده است.که توضیح آن در

­نکات بعد خواهد آمد.

نکته دوم: یکی از آشکارترین دستاوردهای فتح مبین این بود که خداوند گناه رسول اکرم صلی الله علیه وآله را پیش از اسلام و بعد از آن بخشید." لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَ ما تَأَخَّرَ..."

چه جمله عجیبی است! آیا رسول الله صلی الله علیه وآله مبتلا به گناه بودندکه قرآن خبر از مغفرت آن می‌دهد؟

در پاسخ باید گفت :کلمه " ذَنْبِ" به معنای دنباله وآثار و پیامدهای هرچیز است و بیشتر در مورد گناه و پیامدهای سوء آن به کار می‌رود. با توجه به عصمت نبی اکرم صلی الله وعلیه و آله به یقین جمله فوق به معنای معصیت و نا فرمانی ایشان درگذشته وآینده نیست! بلکه مطلب این است که حرکت حق طلبانه پیامبرگرامی اسلام صلی الله و مبارزه ­بابت پرستی برای منحرفان خوشایند نبود لذا آن را گناه می‌شمردند. و بر ضدآن انواع مشکلات ، نگرانی ها،آزار و شکنجه ها، نسبت های ناروا ،توطئه‌ها ، اختلافات وشایعات به را می‌اندازند.

اما با فتح مکه و پیروزی قدرتمند پیامبر صلی الله وعلیه و آله و مسلمانان ،تمام تقصیرات پوشانده ماند.

نکته سوم: فضیلت دیگری که جزء برکات این فتح مبین می باشد." اتمام نعمت"است .می‌فرماید:" وَ يُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ ...."

معنایش این است که خداوند نعمت خود را در دنیا برایت تمام می کند و تو را بر دشمن غلبه داده ­بلند آوازه‌ات می‌نماید و دینت را رونق می‌بخشد وهم در آخرت به تو نعمت می‌دهد ودرجه‌ات را بلند میگرداند.

با بیان روشن آیه باید گفت :پیامبر اکرم صلی الله علیه آله مورد عنایت مخصوص خداست.

نکته چهارم: همه مردم حتی پیامبر صلی الله علیه وآله با هدایت و توفیق الهی به راه مستقیم می رود." وَ يَهْدِيَكَ صِراطاً مُسْتَقيماً ­...."

در توضیح این جمله شریفه احتمالاتی داده شده است از جمله اینکه :یعنی تو را به صراط مستقیم ثابت­می‌دارد. صراطی که سالک خود را به سوی بهشت می‌کشاند.

بعضی دیگر گفته‌اند یعنی تو را در تبلیغ احکام و اجرای حدود به سوی صراط مستقیم رهنمون می شود.

نکته پنجم: فضیلت چهارم برخاسته از " فَتْح مُبين " نصرت و یاری الهی است" وَ يَنْصُرَكَ اللَّهُ نَصْراً عَزيزاً "

بنابریک احتمال " نصر عزیز" آن نصرتی است که هیچ جبار عنید و دشمن نیرومندی نتواند کاری به- ایشان بکند.خدای‌تعالی چنین نصرتی را به رسول اسلام داد،برای اینکه دین او را خلل نا پذیرکرد و سلطنت او را عظیم‌ترین سلطنت قرار داد.

احتمال دیگر : "نَصرعَزيز" آن نصری است که در عالم نمونه‌اش نادر و یا نایاب باشد. خدای‌تعالی آن

جناب را نصرت داد.نصرتی خیره کننده ،که یا کم نظیر یا بی نظیر بود.

چون اسلام را در سرزمین جزیره گسترش ساخت ،وشرک را ریشه کن و یهود را ذلیل ونصارای جزیره را برایش خاضع نمود .خدای‌تعالی دین مردم را تکمیل و نعمتش را تمام نمود.

حاصل سخن اینکه پروردگار اوضاع و احوال را به صورتی درآورد که برای انتشار دادن این دین در اجتماع قدرت بیشتر داشته باشد.همچنین هموارکردن ناهمواری‌هایی که در راه انتشار اسلام وجود داشت و نتیجه­از بین بردن مقداری از فشارها که رسول خدا صلی الله علیه وآله و یارانشان با آن مواجه بودند.