در قانون اساسی جمهوری اسلامی، نهادی به نام مجلس خبرگان برای تعیین رهبری پیش بینی شده است. اعضای این نهاد عالمان امین و عادل و مورد اعتماد مردم هستند. فقهای عادل و زمان شناس که شرائط رهبری را در فرهنگ تشیّع و اسلام به خوبی می شناسند، و در بیان حکم خدا بیم و هراسی به دل راه نمی دهند. اینان رسالتی سنگین بر دوش دارند، تا شایسته ترین فرد را برای رهبری امت شناسایی و اعلام کنند.
عالمان آگاه و مجتهدان پارسا، همچون هاله ای بر گرد رهبری، همیشه در تعیین فرد برگزیده برای ولایت امت و نظارت بر تداوم شرائط در وی نقشی مهم بر عهده داشته و دارند.
در تاریخ تشیع، مردم برای شناخت مجتهدان و مراجع و حتی پیشوایان معصوم علیهم السلام روند خاصّی را طی می کرده اند. جامعه اسلامی به طور طبیعی برای آگاهی از معارف و قوانین الهی به مبلّغان دین مراجعه می کرده اند. مبلغان برای شناخت حقایق قرآن و حدیث اهل بیت علیهم السلام ، به سوی فقیهان و عالمان حوزه های علوم دینی دست نیاز می گشودند.
حوزه های علوم اسلامی، کانون تشخیص معیارها، موازین، احکام و قوانین الهی بوده اند، و عالمان دین در میان مجموعه درس خواندگان و دانشوران پارسای حوزه ها چهره هایی را به عنوان استادان و مدرسان و خبرگان علوم اسلامی می شناختند. انتخاب مرجع و زعیم حوزه ها همیشه به یاری فقیهان شایسته، عادل و امین صورت می گرفت و همین روند عقلی و فطری به صورت سازمان یافته مورد قبول نظام جمهوری اسلامی ایران و قانون اساسی کشور قرار گرفته است.
ابعاد وظیفه خبرگان
خبرگان در جامعه اسلامی نسبت به سه موضوع، رسالتی سنگین بر عهده دارند:
. وظیفه خبرگان در برابر دین خدا؛
. وظیفه خبرگان نسبت به امت اسلامی؛
. وظیفه خبرگان نسبت به نظام دینی.
خبرگان، بر گزیدگان امت از میان عالمان دینی اند و امانت بزرگ الهی و مردمی را بر دوش می گیرند. پاسداری از دین الهی، پاسدای از مصالح و منافع امت اسلامی، پاسداری از نظام دینی و حکومت اسلامی وظیفه تمام مسلمین و حوزه های علوم دینی است و خبرگان به دلیل آگاهی بیشتر، اعتماد عمومی، و اعتبار اجتماعی، وظیفه ای دشوارتر بر دوش گرفته اند.
بدون تردید، یکی از مؤثرترین نهادهای قانونی کشور ما مجلس خبرگان رهبری است. این مجلس گرچه در ظاهر کار منظم و روزانه ای ندارد، بیشتر نقش ذخیره و پشتوانه را ایفا می کند. ولی جایگاه نظارتی، حمایتی و مشاوره ای آن در رابطه با اقدامات رهبری، اعتبار خاصّی به آن می بخشد و سدّ محکمی در دفاع از اسلام و نظام اسلامی است.
نداشتن رهبر، بزرگ ترین خطر برای یک جامعه اسلامی به شمار می رود. و همیشه در غیاب رهبریهای شایسته، رهبران کاذب و دروغین میدان مدیریت جامعه را پر می کنند. در جامعه ای که موسی علیه السلام رهبری نکند فرعونها بر کرسی فرماندهی و حکومت تکیه خواهند زد و اگر مسیح علیه السلام در جامعه اطاعت نشود، قیصرها زمام امور را به دست خواهند گرفت.
قرآن کریم فلسفه و فایده ظهور پیامبران را به طور عام هدایت و رهبری جامعه می داند. گرچه قلمرو فعالیت پیامبران متفاوت بوده است ولی بدون شک پیامبران آمدند که به اذن الهی رهبری و فرماندهی عالی جامعه خویش را بر عهده گیرند. در سوره نساء آیه 64 چنین می خوانیم:
«وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلاّ لِیُطاعَ بِإِذْنِ اللّه ِ»؛ «ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر برای اینکه به فرمان خدا، از وی اطاعت شود.»
پیامبران چه در جایگاه ولایت و رهبری و چه در جایگاه قضاوت و داوری و چه در جایگاه تربیت و ابلاغ احکام الهی باید اطاعت شوند وگرنه دین خدا در زندگی جامعه جریان نمی یابد و دیگران بر کرسی افتاء و قضاوت و حکومت می نشینند.
فقیهان و دانشورانی که با اندیشه ولایت فقیه و مبانی فکری امام خمینی رحمه الله آشنایی دارند، به خوبی می دانند که در عصر غیبت هرج و مرج بر جامعه اسلامی حاکم نیست و احکام و قوانین الهی تعطیل نمی شود.
نظام ملوک الطوایفی هم جایگاهی ندارد، بنابراین راهی جز گردهمایی خبرگان و معرفی صالح ترین فرد برای رهبری امت وجود ندارد.
اهمیت مجلس خبرگان
سرنوشت سازترین مسائل زندگی جامعه اسلامی در دست این مجلس است. اگر اعضای این مجلس براساس مبانی قرآن و عترت علیهم السلام تصمیم گیری کنند، بنیادی ترین نهاد سیاسی، الهی جامعه اسلامی یعنی مسئله «ولایت فقیه» شکل می گیرد و اگر موازین حاکم بر اندیشه خبرگان، برخاسته از قرآن و عترت نباشد، خطر انحراف در گزینش رهبری وجود دارد. مبلّغان گرامی باید بدون وارد شدن به معرّفی مصادیق و افتادن در دام تبلیغات غربی، عناصر و ریشه های خبرگی و راههای تشخیص آن را برای مردم روشن کنند.
خبرگان راستین شرائطی دارند که فهرست وار به آنها اشاره می شود:
1. شرط اجتهاد و فقاهت؛ 2. شرط عدالت؛ 3. شرط وارستگی و زهد؛ 4. شرط آگاهی و زمان شناسی؛ 5. شرط جهاد و فداکاری؛ 6. شرط عدم وابستگی فکری و سیاسی به جریانهای کفر و نفاق؛ 7. شرط توان تشخیص مصلحت دین و دنیای مردم. خبرگان، عالمانی زاهد، زمان شناس، شجاع و دارای فقاهت و بصیرت اند، که مورد اعتماد امت اسلامی قرار می گیرند و به نمایندگی از سوی مردم صالح ترین فرد را برای ولایت و رهبری امت بر می گزینند.
سلامت، عظمت، قداست و نفوذ کلام رهبری مولود عدالت، وارستگی، پارسایی و علم و ایمان و تلاش و تقوای اعضای مجلس خبرگان است.
دانش و تقوای رسانه ها و مبلّغان، بهترین یار و یاور نظام در شکل گیری یک روند مطلوب انتخاباتی است. راستگویی و صداقت، سکوت و اقرار به ندانستن در زمینه ای که اطلاع نداریم و تلاش برای کسب آگاهی بیشتر در زمینه ای که ناچار باید انتخاب کرد، بهترین خدمت به جریان سالم انتخابات گوناگون است. دقّت در عملکرد نامزدها و مواضع آنان در جریانهای مختلف زندگی، هوشمندی نسبت به اهداف دشمن در حمایت و پاسداری از دین الهی، پاسدای از مصالح و منافع امت اسلامی، پاسداری از نظام دینی و حکومت اسلامی وظیفه تمام مسلمین و حوزه های علوم دینی است و خبرگان به دلیل آگاهی بیشتر، اعتماد عمومی، و اعتبار اجتماعی، وظیفه ای دشوارتر بر دوش گرفته اند.
تخریب عالمان دینی، و بررسی کتابها، پیامها، سخنان و ارتباطات کاندیداهای گوناگون، از بهترین روشهای شناخت داوطلبان حضور در مجلس خبرگان رهبری است.
عضویت در مجلس خبرگان و دیگر مسئولیتهای جامعه اسلامی نانی در کف نیست، باری بر دوش است که هرکس در تحمل این امانت و حفظ و نگهداری آن و رساندن بار امانت تواناتر است، باید برای رضای خدا و قصد قربت وارد میدان شود.
امیرالمؤمنین خطاب به یکی از کارگزاران خویش در منطقه آذربایجان نوشته اند:
«فَاِنَّ عَمَلَکَ لَیْسَ لَکَ بِطُعْمَةٍ وَلکِنَّهُ فی عُنُقِکَ اَمانَةٌ وَ اَنْتَ مُسْتَرْعیً لِمَنْ فَوْقَکَ؛ به راستی کاری که به تو محوّل شده، طعمه ای نیست که به چنگ آورده ای، بار امانتی است که به گردن گرفته ای. و تو نسبت به کسی که بالاتر از توست باید پاسخگو باشی».
با توجه به اهمیت و جایگاه مجلس خبرگان و نقشی که می تواند در مسئله رهبری و ولایت فقیه ایفا کند، شایسته است مبلغان محترم با حساسیت کامل به انتخابات خبرگان بنگرند و نگذارند فتنه انگیزان و دغلبازان مانع حضور گسترده مردم در صحنه باشند.
مبلغان - آذر و دی 1385، شماره 85 نویسنده/ مهدی پور،محمود