قال الله العظیم:
قالَ مَوْعِدُکُمْ یَوْمُ الزِّینَه وَ أَنْ یُحْشَرَ النَّاسُ ضُحًى
(موسی علیه السلام) گفت : میعاد شما روز زینت (روز عید)است. مشروط بر اینکه همه ی مردم هنگامی که روز بالا می آید جمع شوند.
فَتَوَلَّى فِرْعَوْنُ فَجَمَعَ کَیْدَهُ ثُمَّ أَتى ( 59و60 طه)
پس فرعون پشت کرد (و مجلس را ترک کرد)، پس (تمام ) مکر و حیله ی خود را جمع کرد، سپس (در روز موعود ) باز آمد.
زمـان مـناسـب بـرای تـربـیت
نکات مورد توجه آیات :
پروردگار مهربان پس از تربیت های روحانی و امتحانات الهی حضرت موسی علیه السلام را برای دعوت و هدایت و ارشاد یک نفر بنده ی طاغی یاغی می فرستد و در عین حال سفارش می کند که با او کلام نرم " لین" بگوید نرمی درگفتار یعنی با قلب پراز محبت و دل با عاطفه با بندگان خداوند ملاقات کن و خیر آنها را از صمیم قلب طالب شو و چون قلب خود را رحمانی و رحیمی یافتی به امر ونهی و ارشاد قیام کن تا دلهای سخت را برقعاطفه ی قلبت نرم کند.
کسب این حالت نیاز به تمرین و تربیت الهی دارد زیرا فرد باید در عین اینکه از منکر تنفر دارد باید قلبی مالامال از عطوفت و مهربانی داشته باشد.
بزرگترین زحمت و سخت ترین رنج وتعب هادیان راه حق، معاشرت با جاهلان و دعوت بی خردان بوده و هست.
و از این جهت، اینها علاوه بر اخلاق حسنه، تحمل تحقیر ها و تهمت ها ی طاغوتی و ژست های قدرت نماییآن ها را داشته باشند اضافه بر آن باسیاست و کیاست از بهترین زمان ها و مکان ها برای تربیت دینی جامعه استفاده کنند.
یکی از بهترین کارها ی حضرت موسی علیه السلام این بود که از یک عید ملی ، یک روز و یک اجتماع هدفدار و متعالی ساخت تا بحث های منطقی و آزاد در حضور مردم داشته و با استفاده از عنصر زمان و مکان و توجه به شرایط روحی مردم و آمادگی آنان، تبلیغ نماید.
نکته اول : در این بخش از آیات ، مرحله ی دیگری از جریان موسی و فرعون منعکس شده است.قرآن می فرماید : ما همه ی آیات خود را به فرعون نشان دادیم، اما هیچیک از آنها در دل تیره ی او اثر نگذاشت همه را تکذیب کرد واز پذیرش آنها امتناع ورزید "وَ لَقَدْ أَرَیْناهُ آیاتِنا کُلَّها فَکَذَّبَ وَ أَبى"
فرعون موسی علیه السلام را متهم ساخت که می خواهد او و مردمش را از سرزمین و وطن با سحر بیرون کند. این تهمت درست همان حربه ای است که همه ی زور گویان و استعمار گران در طول تاریخ داشته اند که هر گاه خود را در خطر می دیدند، برای تحریک مردم به نفع خود، مساله ی خطری که مملکت را تهدید می کرد پیش می کشیدند و از دامن زدن به احساسات میهن دوستی افراد به طور حساب شده استفاده می کردند. زیرا غالب مردم ،سرزمین و وطنشان را همانند جانشان دوست دارند.
توجه به این نکته لازم است که زمامداران زورگو برای اینکه حریف خود را از میدان بدر کنند و به اطرافیان خود که گاهی تحت تاثیر واقع شده اند قدرت و قوت بدهند ، ظاهراً برخورد قاطع با اینگونه مسائل می کنند.
نکته دوم : موسی علیه السلام بی آنکه خونسردی خود را از دست دهد و از جنجال، هراسی به دل راه دهد. باصراحت و قاطعیت گفت:من هم آماده ام هم اکنون روز و ساعت آن را تعیین می کنم میعاد ما وشما روز زینت (روز عید) است." قالَ مَوْعِدُکُمْ یَوْمُ الزِّینَه"
تعبیر به " یَوْمُ الزِّینَه " (روز زینت) مسلماً اشاره به یک روز عید بوده که نمی توانیم دقیقاً آن را تعیین کنیم ولی مهم آن است که مردم در آن روز کسب و کار خود را تعطیل می کردند و خود را زینت می نمودند و از چنین روزی برای لهو و لعب و هزار گونه فسق و فجور استفاده می نمودند. اما حضرت موسی علیه السلام می خواهد از این موقعیت برای تربیت و تبلیغ استفاده نماید.
وعده گذاشتن برای آن روز مخصوص برای این است که حقانیت حق و باطل بودن ثابت شود و این مطلب در ملاء عام و در انظار همه انجام بگیرد به نحوی که بر حاضر و غایب مخفی نباشد. "وَ أَنْ یُحْشَرَ النَّاسُ ضُحًى "
( ضحی) در لغت به معنی گسترش آفتاب، با بالا آمدن خورشید است.
ظاهراموقع ملاقات موسی علیه السلام وفرعون زمانی بوده که آفتاب بالا آمده و آنها از خواب و خوراک خود فارغ شده بودند ودید و بازدید تمام شده بود.
زیرا روز عید نوعا ًروز فراغت و آمادگی فکری مردم است و انتخاب چنین روزی از سوی موسی علیه السلام و نیز توجه به حضور گسترده مردم، حکایت از انتخاب مناسب آن حضرت دارد.
لزوم توجه و دقت در انتخاب زمان و مکان مناسب ،درسی است برای همه ی مربیان و مبلغان که ، باید موقعیت -زمانی و مکانی را سنجیده و بهترین شرایط را برای آن انتخاب کنند.