بِسم اللهِ الرحمنِ الرحیم
قال الله العظیم:
«وَالَّذِي جَاءَ بِالصِّدْقِ وَصَدَّقَ بِهِ أُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ»؛
وآنکه سخن راست و درست آورد و کسانی که آن راباور کردند، اینانندکه پرهیزکارانند.
«لَهُمْ مَا يَشَاءُونَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ذَلِكَ جَزَاءُ الْمُحْسِنِينَ»؛
برای آنان نزد پروردگارشان آنچه بخواهند فراهم است، این است پاداش نیکوکاران.
«لِيُكَفِّرَ اللَّهُ عَنْهُمْ أَسْوَأَ الَّذِي عَمِلُوا وَيَجْزِيَهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ الَّذِي كَانُوا يَعْمَلُونَ»؛
تاخدا (به رحمتش) زشت ترین اعمالی که انجام دادند از آنان محو کند و آنان را بر پایه بهترین عملی که همواره انجام می‌دادند پاداش دهد. (زمر/33 تا 35)
صداقت و تربیت
پیشرفت و رستگاری دراسلام باکمالاتی همچون صداقت پیوند خورده است، کسانی که درمقام اعتقاد و اخلاق و عمل اهل صدق باشند به مقامات عالی می رسند.
خداوند محبوبیت صدق وعشق به آن رادرفطرت همگان نهاده است منتهی در بعضی موارد عوامل بیرونی آدمی را از جاده صداقت منحرف می کنند. قرآن مؤمنان پرهیزکاررا اهل صدق می داند و با تعبیرهایی همچون «قدم صدق» در «... وَبَشِّرِ الَّذِينَ آمَنُوا أَنَّ لَهُمْ قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَ رَبِّهِمْ ...» (یونس/2) و «مقعد صدق»در «إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَنَهَرٍ* في مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِيكٍ مُقْتَدِرٍ» (قمر/ 54 و 55) ستایش می کند.
اگر کسی درگفتار و رفتار، نیت و عمل و بطورکلی درهمه بخش های زندگی راستگو و صادق باشد، خواب های راست می بیند اما کسانی که پرحرفند و مرز حلال و حرام را نمی شناسند، چنین نعمتی نصیبشان نمی شود.
این روح انسان صادق است که رویای صادقانه می بیند زیرا صداقت در گوهر ذات او رسوخ کرده است.
نکته اول: صدق و راستی دارای ابعادی است: صدق در گفتار، صدق در وعده، صدق در عهد، صدق در عمل، صدق در نیت و... کسی که درهمه مراحل صداقت لازم را داشته باشد «صدّیق» نامیده می شود.
قران کریم صادقان را اهل نجات می داند و می فرماید: آن‌ها که صادق هستند و حرف صدق می آورند و فعل صدق انجام می دهند، به فلاح ورستگاری می رسند. «وَالَّذِي جَاءَ بِالصِّدْقِ»
تعبیر «جاء» بسیار دقیق و ظریف است و اشاره به این معنا دارد که انسان باید بتواند کار خوبی که انجام داده است را مانند کسی که گوهری گران بها در دستش هست حفظ کند و تا صحنه قیامت ببرد. نظیر آیه «مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَه فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا» (انعام/ 160) که خداوند در صورتی ده برابر به حسنات پاداش می دهد که شخص اعمال نیک خود را در صحنه قیامت بیاورد.
صداقت یک امانت است، باید این امانت را تا قیامت حفظ کرد. در ادامه می فرماید: کسانی که تصدیق می کنند، «صَدَّقَ بِهِ» یعنی ایمان به حرف انبیاء و ائمه علیهم السلامدارند این ها اهل نجات هستند. «أُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُون»
نکته دوم: قرآن کریم بهشت را جایگاه آورندگان صدق می داند. آن چه متقین بخواهند نزد پروردگارشان برای آن ها موجود است «لَهُمْ مَا يَشَاءُونَ عِنْدَ رَبِّهِمْ». گستردگی مفهوم این آیه بسیار است بطوری که تمام مواهب معنوی و نعمت های مادی را شامل می شود.
سؤال: آیا اگر آن ها مقامات انبیاء و اولیاء برتر از خود را تقاضا کنند به آن ها داده می شود؟ در پاسخ باید گفت بهشتیان چون چشم حقیقیت بین دارند هرگز به فکر چیزی که بر خلاف حق و عدالت و صداقت باشد نمی افتند. پس آیه شریفه دلالت دارد بر این که متقین در دار قرب و در جوار رب العالمین هستند و هر چه بخواهند در اختیار دارند و این پاداش احسان و نیکوکاری ایشان است. «ذَلِكَ جَزَاءُ الْمُحْسِنِين»
تعبیر به «الْمُحْسِنِينَ» نکته لطیفی را در بردارد و آن این که این ها کسانی هستند که تمام دستورات الهی را تصدیق قولی و فعلی نموده اند و به هیچ یک از احکام الهی پشت پا نزده اند چه به صورت زبانی و چه به صورت عملی.
نکته سوم: در آیه بعد می فرماید: آن ها می خواهند خداوند بدترین اعمالی را که انجام داده اند بیامرزد و جبران کند «لِيُكَفِّرَ اللَّهُ عَنْهُمْ أَسْوَأَ الَّذِي عَمِلُوا»
تعبیرهای بسیار جالبی در این آیه شریفه به چشم می خورد از جمله این که از یک سو تقاضا دارند که بدترین اعمالشان در سایه لطف الهی پوشانده شود و با آب توبه این لکه ها از دامانشان پاک گردد و از سوی دیگر درخواست می کنند که خداوند بهترین اعمالشان را معیار پاداش قرار دهد.
معلوم است که وقتی بدترین اعمال آنان کفاره داده شود، پایین تر از آن نیز به طریق اولی مشمول عفو الهی خواهد بود. انسان های صادق مؤمن بیشترین نگرانی را از لغزش های بزرگ خود دارند.
آخرین جمله آیه شریفه خبر از پاداشی بزرگ می دهد. زیرا می فرماید خداوند آن ها را به بهترین اعمالی که انجام می دادند پاداش می دهد. «وَيَجْزِيَهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ الَّذِي كَانُوا يَعْمَلُونَ»
شاید مراد این باشد که خداوند به اعمال ایشان نظر می کند، بهترین آن ها را می بیند آن وقت همه اعمال نیکشان را بر طبق آن بهترین جزا پاداش می دهد و احتمال دارد که بر اساس اعمال خوبشان بالاترین درجات بهشت را روزی شان کند.