قال الله العظیم :
وَ الَّتی أَحْصَنَتْ فَرْجَها فَنَفَخْنا فیها مِنْ رُوحِنا وَ جَعَلْناها وَ ابْنَها آیَه لِلْعالَمینَ (91/انبیاء)
و به یاد آور زنی را که دامان خود را از آلودگی به بی عفتی پاک نگه داشت و ما از روح خود در او دمیدیم واو و فرزندش (مسیح) را نشانه ی بزرگی برای جهانیان قرار دادیم.
معـرفـی الـگو بـرای تربیـت
نکات مورد توجه آیه :
خداوند در این آیه به مقام مریم سلام الله علیها ، عظمت و احترام او و همچنین فرزندش (حضرت مسیح علیه السلام) اشاره می نماید.
تنها بانویی که در قرآن کریم به نام خاص او تصریح شده وبا کمال تجلیل از وی سخن به میان آمده است حضرت مریم سلام الله علیها است .
محور در بیان این گونه مطالب قرآنی ،ارائه الگو ها و کمالات انسانی است. قرآن کریم با بیان ویژگی های حضرت مریم سلام الله علیها روشن می سازد که بزرگی مقامی ویژه مردان بزرگ نیست بلکه زنانی هم بوده اند که تاریخ شان نشانه ی عظمتشان می باشد.
نکته اول : مریم سلام الله علیها زنی عفیف پاکدامن و مبرااز هر گونه نا پاکی است." وَ الَّتی أَحْصَنَتْ فَرْجَها"
"احصان" به معنای منع و بازداشتن است ودر قرآن کریم به معنای عفاف وپاکدامنی برای زنان ومردان اعم از مجرد و متاهل به کار می رود .
وجود این کمال ( عفاف و پاکدامنی ) در انسان ،برکت های زیادی را به همراه آورد از جمله اینکه : این بانو وفرزندش را به بالا ترین مقام ها (هم ردیفی با انبیاءالهی )رساند.
عفاف ورزی برای تمام افراد (مرد و زن) نیکو است اما به تصریح قرآن کریم این ویژگی ، برجسته ترین کمال زن است و می تواند زمینه ساز بر خورداری از الطاف و عنایت الهی گردد.
لازم به ذکر است " فَرج" درعبارت " أَحْصَنَتْ فَرْجَها " از نظر لغت در اصل به معنی فاصله و شکاف است و در این جا معنای کنایی دارد.
و اگر بخواهیم معنی کنایی را درست تعبیر کنیم کنیم معادل جمله ی " أَحْصَنَتْ فَرْجَها " در فارسی این است که بگوییم " دامان خود را پاک نگه داشت".
مسائل جنسی و موارد مربوط به آن در ادب قران کریم همیشه به صورت کنایه اشاره می شود نظیر جمله"لا مستم النساء" لمس زنان ، اما گاه در ترجمه و تفسیر قران کریم این ادب رعایت نمی شود و به جای معادل این معانی کنایی کلمات صریح فارسی را می گذارند و این مایه ی تعجب و سوال است که چگونه قرآن بی پرده وباز دررابطه با این مسائل سخن گفته است !
نکته دوم : مریم سلام الله علیها آنقدر از نظر روحی رشد نمود که روح بلند مسیح علیه السلام با عنایت الهی در او دمیده شد" فَنَفَخْنا فیها مِنْ رُوحِنا"
" نفخ روح" در مریم سلام الله علیها کنایه است از اینکه ولادت فرزندش عیسی علیه السلام مستند به جریان عادی نیست که مانند سایر فرزندان نطفه ای باشد که پس از دوره ای روح در آن دمیده شده است.
خداوند در سوره آل عمران آیه ی 59 خلقت مسیح علیه السلام را اینگونه بیان می کند " إِنَّ مَثَلَ عیسى عِنْدَ اللَّهِ کَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ قالَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ "
بی گمان ، حکایت آفرینش عیسی علیه السلام نزد خدا هم چون آفرینش آدم است که خدا اورااز خاک آفرید سپس به او گفت باش واو بدون پدر به وجود آمد.
خداوند در این آیه به معتقدان به الوهیت حضرت مسیح علیه السلام یا ابن الله بودن آن حضرت یا کسانی که از تثلیت دم می زنند می گوید که اگر این گزافه گویی ها برای آن است که حضرت مسیح علیه السلام پدر نداشت آدم علیه السلام نه تنها پدر بلکه مادر نیز نداشت!
نکته سوم : مریم سلام الله علیها و فرزندش عیسی علیه السلام آیت الهی و نشانه رمز و راز آفرینش خداوندی برای جهانیان می شوند. " وَ جَعَلْنا ها وَ ابْنَها آیَه لِلْعالَمینَ"
جمله فوق می فرماید : مریم و فرزندش را آیه و نشانه ای برای جهانیان قرار دادیم ،نمی گوید دو آیه ونشانه ،به جهت اینکه آن چنان وجود مریم سلام الله علیها با فرزندش در این نشانه ی بزرگ الهی بودن در هم آمیخته بودند که از یکدیگر تفکیک نا پذیر محسوب می شدند .
تولد فرزندی بدون پدر همان اندازه اعجاز آمیز است که باردار شدن زنی بدون شوهر ، و نیز معجزات عیسی علیه السلام در طفو لیت و بزرگی یاد آور خاطره ی مادر اوست.
این امور که هر کدام خارق عادتی بود بر خلاف اسباب عادی طبیعی ،جملگی از این موقعیت حکایت می کند که در ماوراءسلسله اسباب قدرتی است که هر گاه بخواهد می تواند روند آنها را دگرگون سازد.
وضع مسیح علیه السلام و مادرش در طول تاریخ بشر بی نظیر بود،نه قبل و نه بعد از او دیده نشده است.
نکته قابل توجه این که در این آیه نام مریم سلام الله علیها مقدم بر عیسی علیه السلام است می فرماید: " وَ جَعَلْناها وَ ابْنَها آیَه لِلْعالَمینَ " نفرموده ما فرزندش و خودش را آیت قرار دادیم و همین افتخار برای مریم سلام الله علیها بس است که در قران نامش در زمره و ردیف انبیاءعلیهم السلام آمده و حال آن که خودش از انبیاءنبوده است.