بِسم الّلهِ الرحمنِ الرحیم
قال الله العظیم:
وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْتَري لَهْوَ الْحَديثِ لِيُضِلَّ عَنْ سَبيلِ اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَ يَتَّخِذَها هُزُواً أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ مُهينٌ (6 لقمان)
وبرخی از مردم،خریدار سخنان بیهوده و سرگرم کنندهاند،تا بی هیچ علمی،(دیگران را) از راه خدا گمراه- کنند و آن را به مسخره گیرند،آنان برایشان عذابی خوارکننده است.
هشـدار تهـاجـم عـلیه فـرهنـگ و تـربیـت
نکات مورد توجه آیه:
پروردگار برای ارشاد و هدایت ،قرآن کریم را همراه با محبت و رحمت خود فرستاده است.مخالفان راه خدا برای مبارزه و تهاجم علیه قرآن از روزگاران گذشته سرمایه گذاری کرده و هرسرگرمی و سخنی که آدمی را از حق منصرف نموده و به خود مشغول سازد و در نهایت شخص را به فسق و فجور وا دارد سر راه او قرار میدهند.
آنان لهو الحدیث را دست به دست میگردانند تا در وهله اول معارضه با معارف حق قران کریم کرده و -سپس بنیان اعتقادات را در مردم سست نموده و منهدم سازند.
نکته اول : درآیه فوق سخن از گروهی است که درست در مقابل گروه محسنین که دربحث قبلی گذشت قرار دارند.
قرآن هشدار میدهد جمعیتهایی وجود دارند که سرمایههای خود را برای بیهودگی و گمراه ساختن مردم به کار میگیرند."وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْتَري لَهْوَ الْحَديثِ"
در کتابهای تفسیر آمده است شخصی به نام نضربنحارث از حجاز به ایران سفر میکرد،افسانه های ایرانی و سرگذشت پادشاهان را آموخته و برای مردم عرب بازگو مینمود ومیگفت اگر محمد صلی الله علیه وآله برای شما داستان عاد وثمود میگوید من نیز قصه ها واخبار عجم را بازگومیکنم این آیه نازل شد و کار او را شیوهی انحرافی دانست.
نکته دوم : لهوالحدیث حدیث چیست؟
کلمهی "لهو" به معنای چیزی است که انسان را از هدف مهم باز دارد."لهوالحدیث"به سخن بیهودهای گویند که انسان را از حق باز دارد نظیر حکایات خرافی و داستانهایی که انسان را به فساد و گناه می کشاندو...
این انحراف گاهی به خاطر محتوای سخن است و گاهی به سبب اسباب و ملازمات آن از قبیل آهنگ و امور همراه باآن.
در بیان مفسران لهوالحدیث مفهوم وسیع گستردهای دارد که شامل غنا و آهنگ های سرگرم کننده و غفلت نیز میشود تعبیر" لهو الحدیث" به جای" الحدیث اللهو" گویا اشاره به این است که هدف اصلی آنها همان لهو و بیهودگی است.
نکته سوم: آیه کریمه می فرماید:" وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْتَري لَهْوَ الْحَديثِ"
خریداری کردن سخنان باطل و بیهوده یا به این گونه است که به راستی افسانههای خرافی و باطل را با دادن پول به دست آورند ویا از طریق ترتیب دادن مجالس لهو و باطل عمر خود را در این جهت سپری نمایند.
عجب اینکه این کور دلان مطالب باطل و بیهوده را به گرانترین قیمت خریداری میکنند اما آیات الهی و حکمت را که پروردگار رایگان در اختیارشان گذارده نادیده میگیرند.
این احتمال وجود دارد که خریداری(اشتراء) در این جا معنای کنایی داشته باشد و منظور هرگونه تلاش و کوشش برای رسیدن به اهداف شیطانی باشد.
نکته چهارم:خداوند قران کریم را احسن الحدیث می خواند معاندان در مقابل لهو الحدیث را به بازار افکار مردم عرضه می کنند تا به اهداف خودشان (گمراهی افراد) برسند" لِيُضِلَّ عَنْ سَبيلِ اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ "
مراد از "سبیل الله"قران است و تعبیر "بغیر علم"اشاره به این است که این گروه گمراه و منحرف حتی به مذهب باطل خود ایمان ندارند بلکه صرفاً از جهل و تقلید کورکورانه پیروی میکنند، آنها جاهلانی هستند که دیگران را نیز به جهل و نادانی خود گرفتار میسازند.
احتمال دیگر در تعبیر"بغیر علم" وجود دارد و آن اینکه وصف گمراه شوندگان باشد .یعنی مردم جاهل و بی خبر را نا آگاهانه به وادی انحراف و باطل میکشانند.
این بیخبران گاه از این هم فراتر میروند یعنی تنها به جنبه های سرگرمی و غافل کننده قانع نمیشوند و به استهزاء و مسخره کردن آیات الهی میپردازند "وَ يَتَّخِذَها هُزُواً"
در پایان خداوند از عذاب این گروه خبر میدهد و میفرماید: "أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ مُهينٌ "
توصیف عذاب به "مُهین"خوار کننده و اهانت بار به خاطر آن است که جریمه باید همانند جرم باشد .آنها نسبت به ایات الهی توهین کردند خداوند هم برای آنها مجازاتی تعیین کرده که علاوه بر دردناک بودن توهین آور نیز می باشد.
حاصل سخن اینکه:جامعه ای که تواصی به حق و تواصی به صبر داشته باشد می تواند رستگار گردد ومراحل تکاملی خود را باوحی الهی طی نماید اما دشمنان بازار لهو را روز به روز داغتر میکنند هشیار باشیم.