یکشنبه, 01 مهر,1403

­

یکشنبه, 03 مهر,1401

پــرورش انـسان طیـب (احقاف/20)

پــرورش انـسان طیـب (احقاف/20)

­تربیت در قرآن­­ ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­بیاد استاد طاهائی (رحمه الله) مدرسه علمیه نرجس (علیها السلام)­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ 1401/03/31

بسم الله الرحمن الرحیم

قال الله العظیم

«وَ يَوْمَ يُعْرَضُ الَّذينَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَذْهَبْتُمْ طَيِّباتِكُمْ في‏ حَياتِكُمُ الدُّنْيا وَ اسْتَمْتَعْتُمْ بِها فَالْيَوْمَ­تُجْزَوْنَ عَذابَ الْهُونِ بِما كُنْتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَ بِما كُنْتُمْ تَفْسُقُونَ؛­

و(یاد کن) روزی که کافران در آتش عرضه شوند. (به آنان گفته شود) شما در زندگی دنیا، نعمت‌های -دلپسندتان را تلف کردید از آنها کامیاب شدید(و برای امروزتان چیزی ذخیره نکردید)پس امروز به خاطر استکبار ناحقی که در زمین داشتید و پیوسته مرتکب گناه می‌شدید به عذاب خوارکننده کیفر داده می‌شوید. (احقاف/20)

­

پــرورش انـسان طیـب

تعالیم اسلامی برای پرورش انسان طیب و پاکیزه است، بدین معنا که انسان در همه شئون اعتقادی واخلاقی ­و عملی باید طیب و پاکیزه شده و از خبث و بدی رهایی یابد. در امور مادی مانند: تغذیه" وَ كُلُوا مِمَّا -رَزَقَكُمُ اللَّهُ حَلالاً طَيِّباً وَ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذي أَنْتُمْ بِهِ مُؤْمِنُونَ" (مائده88)

­در مسائل عبادی می‌فرماید: " ...فَتَيَمَّمُوا صَعيداً طَيِّبا..." (نسا ۴۳)

­قرآن کریم در پرورش افکار و اندیشه طیب در صفحه جان می‌فرماید:" إِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهُ " (فاطر10)

­اوصاف نیک انسانی، نخست ­به شکل‌ حال و در معرض زوال است ولی به تدریج ملکه نفس او می‌شود.

کم‌کم حقیقت شخص وارسته طیب می‌شود و فرشتگان الهی هنگام قبض روح ­به وی سلام کرده می‌گویند: به بهشت درآ" الَّذينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَه طَيِّبينَ يَقُولُونَ سَلامٌ عَلَيْكُمْ ادْخُلُوا الْجَنَّه... "(نحل 32)

خدای سبحان به کسانی در شئون عبادی و غیرعبادی وعده حیات طیب داده است.(نحل 96) " فَلَنُحْيِيَنَّهُ -حَياه طَيِّبَه"در مقابل به افراد خبیثی که عمرو جوانی و سرمایه فطری خود را به هدر داده‌اند، وعید عذاب می‌دهد. چنانچه در آیه فوق می‌خوانیم: ­"وَ يَوْمَ يُعْرَضُ الَّذينَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَذْهَبْتُمْ طَيِّباتِكُمْ"

نکته اول: پروردگار حکیم بیان هیچ نکته‌ای را در مسئله تربیت فروگذار نکرده است تا کسی در روز قیامت عذر و بهانه‌ای نداشته باشد. در آیه شریفه سرنوشت کسانی که سرمایه‌های طیب ­شده را هدر داده‌اند بیان ­کرده می‌فرماید: کفار عرضه بر آتش می شوند "يَوْمَ يُعْرَضُ الَّذينَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ"به این معنا که هیچ­مانعی ­از ناحیه آتش جلوگیر عذاب آنان نیست. در چنین صحنه‌ای که­ آتش آماده استقبال از فوج‌های­کافران و نافرمانان با زبانه‌های ملتهب بالارونده است حقایق آشکار می‌شود و دیگر بهانه و اهمال وجود ندارد.

نکته دوم: ­به ایشان گفته می‌شود طیبات خود را در زندگی دنیا از بین بردید. " أَذْهَبْتُمْ طَيِّباتِكُمْ" کلمه ( طیبات) ­به معنای اموری است که ملایم با نفس و موافق با طبع آدمی است و انسان از آنها لذت می‌برد.

"اذهاب طیبات "به معنای از بین بردن و مصرف کردن آن است."وَ اسْتَمْتَعْتُمْ بِها"ومراد به(استمتاع طیبات) ­استعمال و بهره‌مند شدن از آن است، به طوری که این بهره‌مندی در نظر هدف باشد، نه وسیله برای زندگی آخرت و آمادگی برآن.

­معنای آیه این است که وقتی عرضه بر آتش می‌شوند به ایشان گفته می‌شود شما همان طیباتی که باید امروز از آن لذت ببرید در زندگی دنیا از بین بردید و همان جا از آن ها بهره‌مند شدید.

­مسلماً تمتع از مواهب الهی، در این جهان کارنکوهیده نیست. آن چه نکوهیده است غرق شدن در لذات مادی و فراموش کردن یاد خدا و قیامت با بهره‌گیری گناه آلود و بی قید و شرط، ­از این لذات و غصب حقوق دیگران در این رابطه است.

­قابل توجه اینکه: این تعبیر تنها در این آیه از قرآن مجید دیده می‌شود اشاره به این است که گاه انسان از لذات دنیا چشم می‌پوشد ، یا جز به مقدار لازم برای نیرو گرفتن در کارهای الهی از آنها بهره نمی‌گیرد.در این صورت گویی این طیبات ­را ذخیره برای آخرتش کرده است.

نکته سوم:­کسانی که طیبات خود را در دنیا از بین بردندمجازات سختی در انتظارشان است" فَالْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذابَ الْهُونِ"

مراد از" عَذابَ الْهُونِ " آن عذابی است که توأم با خواری و ذلت است.سئوال مهم این است که چه چیزی آدمی را به اسراف و تبذیر طیبات در دنیا وا می‌دارد که چنین دچار عذاب می‌شود آیا سبب آن نیاز مبرم است؟هرگز نیازمندی‌های آدمی محدود است با مصرف کردن اندکی وقت و قدرت می‌تواند آنها را تامین کند. اماحرص ­بیشتر برای دست یافتن به چیزهایی هرچه گرانبهاتر روز به روز فزونی می‌یابد به طوری که می‌خواهد -لذیذترین خوراک‌ها را مصرف کند و در مرفه‌ترین خانه‌ها به سر برد.

نکته چهارم: ریشه رقابت در باره تجملات و خواستار شدن آنها بدین شدت در کجاست؟ ­قران کارشناسی نموده می‌فرماید: به خاطر استکبار ناحقی که در زمین داشتید و پیوسته مرتکب گناه می‌شدید" تَسْتَكْبِرُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَ بِما كُنْتُمْ تَفْسُقُونَ " آری ریشه ­این خصلت شوم( دنیا زدگی و دنیا پرستی) در استکبار و خود بزرگ بینی است انسان پیوسته درآن می‌کوشدکه به حق یا به ­باطل بر قرآن و امثال خویش برتری پیدا کند ولی اگر ردای کبر ­و استکبار را از تن دور کند و خود را با جامه قناعت و خشوع بپوشاند ریشه انحراف را از جان خود برکنده است.

نوشتن یک نظر

افزودن نظر

x
دی ان ان