بسم الله الرحمن الرحیم
قال الله العظیم
«إِنَّ الَّذِینَ قالُوا رَبُّنَا اللّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا فَلا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ»؛
همانا کسانی که گفتن پروردگار ما خداست ، سپس (برایمان و گفته خود) یایداری کردند، هیچ بیمی برآنان نیست و اندوهگین نخواهند شد.
«اُولئِکَ أَصْحابُ الْجَنَّه خالِدِینَ فِیها جَزاءً بِما کانُوا یَعْمَلُونَ»؛
آنان به خاطر آنچه ( از کارهای نیک) انجام میدادند ،اهل بهشتند و همواره در آن خواهند ماند. (احقاف/ 13و14)
چگـونگی راهـیابی به مقـام تـردد مـلائکه در قلـب
آیات فوق به همراه بیانات قرآن کریم در آیه ( 30 سوره فصلت )
"إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَه أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّه الَّتِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ "
از رشد معنوی مقاوم خبر میدهد کسانی که در تمام حالات اعم از عادی و یاهنگام خطر در خط مقدم جبهه همواره موحد ، متقی ، صابروشکورند و چنان استقامت می ورزند که ملائکه بر آنان فرود میآیند. به سبب لطف مقلب القلوب دلهای مردم به سوی آنان انعطاف مییابد.
راز موفقیت آنان در این است که عقل از درون و فرشتگان از برون در کنار هم قرار میگیرنددر این صورت هم خود را نجات داده و هم جامعه را به فلاح و رستگاری دعوت میکنند.
چنین افرادی همیشه در پاسخ به این سوال که چگونه موفق شدید میگویند این کار خداست رمز گشایی از این جمله مختصر امّا بسیار عمیق میتواند راه تربیت و سیر و سلوک را برای دیگران هموار کند.
به نظر میرسد وسعت علم و اندیشه و نظر و بصیرت به همراه عزم عملی ، انگیزه خدایی ، نیت پاک وخالص ، گرایش قلبی موحدانه و...به همراه توفیق الهی دست به دست هم داده تاحق طلبی وحق جویی آنان در مسیر الهی تداوم یابد و منطق و آرمانشان برصبغه خدایی استوار بماند.
به بیان دیگر تحصیل ایمان کامل منوط به متانت و استقامت و ثبات است که شخص در مقام مجاهده وجهاد با نفس برآید و راه شیاطین را در خود ببندد ،آنگاه راه تردد ملائکه در قلب وی باز میگردد و به مقامات عالی دست پیدا میکند و مصداق حال کسانی میگردد که دیگر برایشان هیچ خوف وحزنی نیست.
نکته اول: کفرو استکبار جز بحث های محوری آیات ابتدایی سوره احقاف است . مخالفان در زمان نزول قران گفتند: این کتاب سحر است ،افترا است، دروغی سابقه دار است ( اِفک قَدِیم ) و با این تعابیر کفر خود را آشکار نمودند علاوه بر این خوی استکباری خود را با جمله " لَوْ کانَ خَیْراً ما سَبَقُونا إِلَیْهِ " نشان دادند.( احقاف 11) قرآن کریم همه این مشکلات را با معرفی مؤمنان مقاوم درمان کرد زیرا فرمود کسانی هستند که از کفر درون استکبار و اخلاقی نجات پیدا کردند و گفتند " قالُوا رَبُّنَا اللّهُ "
نکته دوم: در تفسیر عبارت قرآنی " رَبُّنَا اللّهُ " بیانات مختلفی آمده است ، از جمله:
" رَبُّنَا اللّهُ " یعنی ایمان کامل همراه با یقین به خدادارد.
" رَبُّنَا اللّهُ "اقرار زبانی و تصدیق قلبی به ربوبیت دارد.
" رَبُّنَا اللّهُ " منطق رفتار و گفتارشان ،سنت و سیره وسریره شان مطابق با قرآن است .
جامع ترین بیان پیرامون این جمله شریفه در نهج البلاغه آمده است .
علی علیه السلام درخطبه 176میفرمایند : " وَ قَدْ قُلْتُمْ رَبُّنَا اللَّهُ، فَاسْتَقِیمُوا عَلَی کِتَابهِ وَ عَلَی مِنْهَاجِ أَمْرِهِ وَ عَلَی الطَّرِیقَه الصَّالِحَةِ مِنْ عِبَادَتِهِ"
شما گفته اید:پروردگار ما خداست باید بر طریقه کتاب او و راه روشن فرمانهایش و مسیر درست عبادتش مستقیم و ثابت بمانید .
نکته سوم: در ادامه آیه میفرماید:سپس استقامت کردند"ثُمَّ اسْتَقامُوا"گرچه در ادبیات عرب گفتهاند" ثُمَّ"حرف عطف است و برای بیان فاصله میآید ولی در آیه فوق فاصله منظور نیست زیرا اگر در مقطع کوتاهی از زمان انفکاک استقامت ازپذیرش ربوبیت مطلق الهی ایجاد شود ،برکات موعود حاصل نمیگردد.
در توضیح مفهوم استقامت باید گفت: قیام تمثل آن حالتی است که بنده قدرت بر سرعت و مسابقه دارد و میتواند بر تمام امامت کند. کسی که به پا برمیخیزد و برای خدا پایداری در راه حق میکند مشمول بشارت الهی می گردد . نه ترسی برای آنهاست و نه غمی دارند ." فَلا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ " در یک تفسیر میتوان گفت :" خَوْفٌ "و ترس مربوط به حوادث بیمناک آینده است . حزن و اندوه مربوط به حوادث ناگوار گذشته بنابراین با نبود خوف و حزن این افراد دارای آرامش بسیار خوبی در دنیا و آخرت هستند.
نکته چهارم: در آیه بعد می فرماید : آنها اهل بهشتند و جاودانه در آن می مانند، این پاداش اعمالی است که انجام می دادند . " اُولئِکَ أَصْحابُ الْجَنَّه خالِدِینَ فِیها..." ضمیر" اولئک" اشاره به " الَّذِینَ آمَنُوا " و " اسْتَقامُوا " می باشد .کسانی که راه حق وبندگی خدا را با ایمان و استقامت طی میکنند و براین عمل خود مداومت دارند " جَزاءً بِما کانُوا یَعْمَلُونَ " ملازمان بهشت هستند.
تعبیر به " أَصْحابُ " اشاره به همنشینی دائم آنها با نعمت های بهشتی دارد . جالب اینکه با کلمه" یَعْمَلُونَ " این نکته را یادآور می شود که این افراد با اراده و آزادی خودشان این مسیر را پیمودهاند آری حرکت خط توحید و استقامت برآن ،چنین برکاتی را به دنبال دارد که افراد خارج از این مسیر و ویژگی ها ازآن محروم مییاشند.